Yazar: Büşra Hacıhasanoğlu
8 Kasım 2021
Bu haberi arkadaşlarınla hemen paylaş!
Her yıl dünyada tonlarca giysi üretiliyor. Özellikle hızlı moda akımının hâkim olduğu son yıllarda her yıl ortalama 90 milyon tonun üzerinde giysi çöpe atılıyor ya da yakılıyor. Ancak dünyadaki kaynakların tükenmeye başlamasıyla birlikte bizlerin de üretim ve tüketim anlayışı geç kalınmış olsa da değişti, değişmek zorunda kaldı.
Sürdürülebilirlik son yıllarda gündemimizde düşmeyen konulardan biri… Özellikle doğal kaynaklar başta olmak üzere hayatımızın her alanında çevre dostu tercihler yapmaya, aldığımız ya da kullandığımız ürünleri sürdürülebilir hale getirmeye gayret ediyoruz. Bu konunun moda yansımalarını daha önce de konuşmuştuk. Ancak geçtiğimiz günlerde tamamlanan büyük moda haftaları ile dikkatler bir kez daha doğa dostu, dönüştürülebilir, çevre dostu, sürdürülebilirlik ve vegan moda gibi kavramlar üzerinde yoğunlaştı.
Moda endüstrisinde kullanılan ancak bizlerin ufak detaylarına hâkim olmadığımız kavramlar ve terimler var. İşte konu hakkında sizlere yardımcı olacak bazı kavramlar ve anlamlarını paylaşmak isterim.
Çevre Dostu: Geri dönüştürülebilen ve atık üretimini azaltan ürünler çevre dostu olarak bilinir. Doğaya zarar vermeyen bu ürünler aynı zamanda dünyadaki doğal kaynakları ve enerjiyi de korumuş olurlar. Tamamen doğal malzemeden yapılan ve organik olan çevre dostu ürünler biyolojik olarak da parçalanabilir ambalajlarla satışa sunulurlar.
Doğa Dostu: Çevreye uyumlu ürünlere doğa dostu ürünler denir. Bu ürünler özellikle geri dönüşümü gerçekleştirilen malzemelerden üretilirler. Yani aslında hammadde tüketilerek üretim yapılmaz onun yerine eski ürünler dönüştürülerek yeni ürün elde edilir.
Sürdürülebilir: Yalnızca ekonomik ve kalite kriterlerine göre değil sosyal ve çevresel faktörler de dikkate alınarak, yenilikçi yaklaşımlarla iyileştirilen ve üretilen ürünlere sürdürülebilir ürün denmekte. Sürdürülebilir ürünler gerek üretimlerinde kullanılan hammaddelerle gerek üretim sürecinde kullanılan enerji kaynaklarına kadar birçok etkenin sürdürülebilirliğine katkıda bulunan ürünlerdir.
Vegan: Dolaylı ya da direkt yollardan hayvansal hiçbir bileşeni içinde barındırmayan ürünlerdir. Elde edilmesi oldukça güç olan bu ürünler çeşitli sertifikalara tabi tutulmak zorundadır. Günümüzde kozmetik ve temizlik ürünlerinde sıklıkla yer almaya başlayan vegan ürünler gün geçtikçe moda endüstrisinde de yer edinmeye başladı.
Ekolojik: Eko-moda, doğaya ve insana saygılı olmaya dayanır ve içeriğinde hayvansal doku kullanılmayan ürünlerin üretimini ve tüketimini savunur. Özellikle insanları “Kendin Yap” anlayışına yönlendirir. Bu sayede mevcut ürünler değiştirilir ve dönüştürülür. Hem kişilerin yaratıcılığını desteklediği gibi kişinin sahip olduğu ürünle arasında duygusal bir bağ da kurmasını destekler.
Öncelikle sizlerle vegan moda kavramı üzerinde durmak istiyorum. Bu alandaki en güncel kavramlardan biri olan vegan moda gelecek yıllarda büyük markaların da atılımlarıyla dikkatleri üzerinde toplayacak gibi görünüyor. Bir ürünün ya da kumaşın vegan olabilmesi için herhangi bir hayvansal yan ürün içermemesi gerekiyor. Yani kaşmir, yün, ipek, deri veya tüy gibi bileşenlerden oluşan kumaşlar veya tasarımlar vegan olarak adlandırılmıyor.
Elbette vegan kumaşların üretilmesi gerek tedarik gerek ayrıştırma gibi faktörler göz önüne alındığında zorlu bir süreç. Ancak yine de büyük ya da küçük çeşitli markalar ve üreticiler bu konu üzerinde çalışmaya devam ediyor. Çünkü tüketicinin yoğun talebi ile vegan ürünlere ulaşılabilirliğin artması sektörü daha da ileri götürmeye hazır.
PETA, dünyada hayvan hakları konusunda en güçlü kuruluş ve yapmış olduğu araştırma sonucunda 2019 yılından itibaren vegan moda ürünleri tasarlayan ve üreten firma sayısı 90’ın üstünde. Bu firmalar arasında tanıdık ve ülkemizde de kolaylıkla ulaşabildiğimiz markalar yer alıyor. Bunlar arasında Zara, H&M, Adidas, Nike, Converse ve Urban Outfitters da bulunuyor. Dünyaca ünlü lüks markalara baktığımızda ise karşımıza Burberry, Coach, Gucci, Michael Kors, Diane von Furstenberg, Versace, Lacoste ve Maison Margiela gibi markalar çıkıyor.
2021 Sonbahar/Kış sezonu tüm hızıyla devam ediyor. Sezonun trend parçaları ve aksesuarları günlük hayatımızın içinde yerini bulmuş durumda. Moda haftalarının oluşturduğu sıcak enerji de elbette tercihlere yansıdı. Ancak her sezonun olduğu gibi sonbahar/kış sezonunun da gözde parçaları ve aksesuarları söz konusu. Ayakkabıdan çizmeye, monttan kabana, küpeden çantaya kadar birçok parçayı sürdürülebilir moda endüstrisi çerçevesinde sizlerle paylaşmak istiyorum.
Suni deri ile sıklıkla karıştırılan vegan derinin suni deriden en önemli farkı çevreci olmasıdır. Ananas, mantar ve Hindistan cevizi gibi bitkisel liflerden ya da sentetik maddelerden imal edilen vegan deriler günümüzde moda sektöründe sıklıkla kullanılmakta. Görünüm olarak deri cekete çok yakın olan vegan deri ceketler yumuşak bir yapıya sahip.
Selma Çilek Sonbahar/Kış 2021-2022 Koleksiyonu’na baktığımız zaman vegan gömlek formunda vegan deri ceketlere rastlıyoruz. Ayrıca koleksiyonda yer alan vegan-deri kısa kaban ise deri ceketin çok modern bir yorumlaması olarak karşımıza çıkıyor.
H&M ise çevreye duyarlılık ve sürdürülebilirlik konusunda en fazla adını duyduğumuz markalar arasında. Bu sezonda da klasik kesim suni deri ceketleri vegan ibaresine sahip etiketler ile müşterilerinin beğenisine sunuluyor. Ayrıca uzun gömlek ceket formundaki modelleri ise bu sezonun gözde parçaları arasında yer alacak gibi görünüyor.
Dünyada ve ülkemizde en sık tercih edilen ve hemen herkesin gardırobunda en az bir adet bulunan parça nedir desek ilk cevap jean olur galiba. Bu denli sevilen ve tüketilen bir parçanın doğaya saygılı halde sunulması mutluluk verici. İşlenmiş materyallerin kullanımının azaltılması ve mevcut olanları yeniden kullanarak üretilen denimler geçirdikleri süreç dolayısıyla daha az su tüketiyorlar.
Calzedonia, GAP, Tommy Hilfiger, Mavi ve H&M gibi markalar ülkemizde ulaşılabilir markalar olduğundan, yeni sezonlarına bakmanızı tavsiye ediyorum. Kalıbından ve çevre dostu oluşundan memnun kalacağınız jean modelleri bahsettiğim markaların sezon koleksiyonlarında yer alıyor.
Kış mevsiminin kendini hissettirmeye başlamasıyla montlar gardıroplardan çıkmaya başladı. Satın almış olduğumuz ya da almayı planladığımız kışlık montların maalesef büyük bir bölümü ördek ya da kaz tüyü barındırıyor. Fakat artık hayvan tüyü dolgusuna alternatif olma özelliği bulunan kumaşlar günümüz teknolojisi ile üretilebilir hale geldi.
PANGAIA markası, ürettiği çevre dostu ve vegan şişme montları ile adını duyurmuştu. FLWRDWN isimli ürünü, çiçek dolgusuyla alerjiye neden olmayan aynı zamanda sıcak tutan yumuşak dolgusuyla oldukça kullanışlı. Peki bu ürün nasıl vegan diyecek olursanız, markanın normalde tarım artığı olacak çiçek yapraklarını işleyerek onlardan bir dolgu maddesi elde ettiğini ve işlenen bu maddenin de kaz tüyüne alternatif olduğunu söyleyebilirim. Ülkemizde ise H&M, FLWRDWN’ın kır çiçekleri ile hazırlanmış Co-Exist Story Koleksiyonunu sunmaya hazırlanıyor.
Pamuk karışımlı ürünler, %100 pamuk ürünler ya da dönüştürülmüş pamuk kıyafetler sezon ve tasarım farketmeksizin her zaman karşımıza çıkıyor. Elbette pamuğun %100 organik haline ulaşmak oldukça zor. Zaten dünyada üretilen tüm pamuğun yalnızca %1’lik bir kısmını organik pamuk oluşturuyor. Aslında geleneksel pamuk ile kıyaslandığında organik pamuk %62 daha az enerji ve %91 daha az su kullanımına gereksinim duyuyor.
BCI yani Better Cotton Inititative, uluslararası kar amacı gütmeyen bir kuruluş. Bu kuruluş, dünyadaki en büyük pamuk sürdürülebilirlik programı. Çiftçilerin geçim ve refah seviyelerinin iyileştirilmesinden, su kaynaklarının etkin kullanılması, toprak sağlığının iyileştirilmesi ve zirai ilaç kullanımı gibi konular üzerinde yoğunlaşan kuruluş birçok paydaşa sahip.
Bugün Better Cotton’a olan talebin ve ilginin artması hem dünya hem ülkemiz açısından önemli bir tutum. H&M, Marks&Spencer, Adidas, Nike, Koton ve Levi’s gibi markalar BCI’ı destekliyor. Geçtiğimiz yıl Beter Cotton Initiative üyesi olan Koton, Kasım 2021 itibariyle üyeliğinin birinci yılını tamamlamış olacak. Markanın hedefi ise önümüzdeki 5 yıl içinde tüm pamuk içeren ürünlerinin %10’unu BCI standartlarına uygun olarak tedarik etmek.
Spor giyimden klasik giyime, ev giyimden dış giyime kadar aklınıza gelen hemen her türlü kıyafette pamuk kullanılabiliyor. Mevsimi olmayan bir kumaş materyali olan pamuk için her sezon moda diyebiliriz. Bu sezonda da alacağınız kıyafetlerin etiketlerine bakarak sizler de bu döngüye katkıda bulunabilirsiniz.
Büşra Hacıhasanoğlu
Copyright © Tüm hakları saklıdır. Merjam.com – Copyright 2021 | Codlio
