Doğum kontrol yöntemleri nelerdir?

Doğum kontrolünün amacı istenilmeyen gebelikleri önlemektir.

 

 

Geçtiğimiz yıllarda, dünya nüfusunun aşı hızlı atanın ileride büyük problemlere sebep olabilecek bu ülkeler tarafından özellikle 3. dünya ülkeleri denilen gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde doğumların azaltılmasına çalışılmıştır. Dünyada tüm doğumların azalmasına yönelik doğum kontrol kampanyası batılı ülkeler tarafından başlatılmıştır. Ancak böyle bir girişim yeterli taraftar toplayamayınca günümüzde kampanya (isteyene istediği sayıda ve istediği zamanda çocuk) sloganıyla değiştirilmiştir. Bugün de doğum kontrolünün amacı istenilmeyen gebelikleri önlemektir. Doğum kontrolü, istenildiği zaman gebe kalma anlamına gelir.

 

Gebeliğin önlenmesi isteği çeşitli nedenlerle olabilir. Yeterli sayıda çocuk sahibi olmak, akciğer ve kalp hastası olmak. 3-4 kez sezaryen geçilmek bu nedenler arasında sayılabilir. Her doğumun kadın anatomisinde birtakım kalıcı değişimlere sebep olduğu, bilinmektedir. Yeterli sayıda çocuk sahibi olmak, akciğer olmak, 3-4 kez sezaryen geçirmek gebeliğin önlenmesini gerektiren nedenler arasında sayılabilir.

 

İlk çağlardan beri doğulman kontrol altına almak isteyen insanoğlu gebeliği önlemek gayesiyle çeşitli yöntemler geliştirmiştir.

Şimdi bu yöntemlere kısaca bakalım;

 

 

Tarih metodu

Spermin yumurtayı döllemesi için en uygun gün yumurtlama günüdür. Yani âdetin hemen hemen tam ortasına rastlayan gündür. Bu metod, belirtilen bu günlerde, cinsel birleşmeye girmeyerek yumurtanın döllenmesini engeller me temeline dayanır. Tabiidir ki her âdet, günü gününe düzenle olmadığından, tahmin edilen günün bir kaç gün çevre sinde de cinsel birleşme olmamalıdır. Doğum kontrol metotlarından biri de âdetin tam ortasına rastlayan birkaç gün içinde cinsel birleşmeye girmemektir.

 

Bu yöntem kadın açısından gayet sağlıklı olmasına men, emin bir yöntem değildir.

 

 

Ateş ölçülmesi metodu

Bunun da temelinde yumurtlama günlerinde cinsel birleşmeye girilmemesi yatar. Yumurtlama anını takip eden 12 gün içinde ateş 1 derece kadar yükselir ve bu yükselmeden sonra kadın gebe kalmaz. Hemen her gün ateş ölçülmesi gerektiği için pratik bir metod değildir.

 

 

Dışarı boşalma

Cinsel birleşmenin boşalma olmadan bitirilmesi veya vajinaya değil de dışarıya boşalma yöntemidir. Gebe kalmamada emniyet marji yüksektir. Fakat bu durumun sonucuna bağlı olarak bazı psikolojik bozuklukların olabileceği kabul edilmektedir. Bu metodun İslam Tarihinin ilk dönemlerinden itibaren uygulandığı bilinmektedir.

 

 

Prezervatif

Halk arasında kondom veya kaput adıyla da bilinen prezervatif, erkek cinsel organını bir parmaklık gibi saran kas tiktir. Böylece spermlerin vaginaya dökülmesini engeller. En yaygın olarak kullanılan doğum kontrol metodudur. Dışarı boşalmak ve prezervatif kullanmak da başvurulan metotlardadır.

 

 

Rahim kepi

Bunlar çoğunlukla kadın için az veya çok yük teşkil eder ve korunmada kısmen hekim yardımını gerektirir. Rahim ağzına takılan metal, kauçuk veya suni elyaftan yapılmış aletlerdir. Spermlerin rahim ağzından içeri geçişini engeller, dolayısıyla spermler vaginada kalarak hemen ölür. Doğum kontrolü için rahim ağına metal, kauçuk veya suni elyaftan yapılmış aletler katılabilmektedir.

 

Regl kanamasından önce kep çıkarılmalıdır. Bazı kadınlar bunu kendileri yapabilir. Ancak takılmamı daima bir hekimden taleb etmek zorunluluk vardır. Doğurmamış kadınlarda oldukça emindirler.

 

 

Spiral

Rahim içinde bulunan yabancı cismin, henüz tam olarak bilinmeyen bir yolla gebeliği önlediği anlaşıldıktan sonra, spiral denilen rahim içi araçlar yaygın olarak gebelik önlemekte kullanılmaya başlanmıştır. Spiral kesinlikle bir hekim tarafından takılmalıdır. Bir kere takıldıktan sonra 2 sene kadar koruyucu rol oynar. Bu açıdan çok pratiktir.

 

Rahim için bulunan yabancı cisimler gebeliği önlediğinden, spiral denilen araçlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, iltihap ve kanamaya yol açabildiğinden, kesinlikle bir hekim tarafından takılmalıdır.

 

Spirallerin bir sakıncası, rahimde iltihaba yol açabilmeleridir. Ancak günümüzde antibiyotikler ile iltihaplar kolayca tedavi edilebilmektedir. Ayrıca bazı kadınlarda kanamalara yol açıklanan çıkınlamak zorunda kalınabilirler. Ayrıca spiral takılmasının hemen ardından rahim kasılmalar ile kendiliğinden atılabilir. Spiral kesin bir koruma sağlamaz. Fakat spiral olduğu halde kalınan gebelikler genellikle düşükle sonuçlanır.

 

Hekim tarafından spiralin içerde olup olmadığının anlaşılması için ipi mevcuttur. Bu ip rahim ağzından görülür. Görülmemesi, atıldığına veya içeride olduğuna delalet eder.

 

Spiraller, en geç 2 sene sonunda mutlaka bir süre çıkarılmalı ve rahim dinlendirilmelidir. Daha sonra tekrar takılabilir. Günümüzde spiral, doğum kontrolü için önerilecek ilk yöntemdir.

 

Günümüzde özellikleri sebebiyle spiral, doğum kontrollünde önerilecek ilk yöntemdir. Spiral konusunu, spiralin hiç doğmamışlar kullanılamayacağı doğrultusundaki yaygın kanının yanlış olduğunu söyleyerek noktalama istiyoruz.

 

 

Fitiller

Spermler normalde vaginadaki asidik ortamda ötürler, bazik ortam olan rahime ulaşabilen pek azı ise yaşar. Fitiller vaginadaki bu asiditeyi daha da arttırarak, hiçbir spermin rahime ulaşamamasını sağlar. Doğum kontrolünde fililer de kullanılmaktadır.

 

 

Doğum kontrol hapları

En kesin gebelik önleyici yöntemdir. Fakat bir mahzuru sık olarak yan etkilere yol açmasıdır. Bu açıdan kadınlar genelde pek hoş karşılamaz. Yan etkiler bulantı, mide ağrısı, baş ağrısı, uyku bozukluğu gibi çok çeşitli olabilir. Bunlardan başka kanama bozuklukları doğum kontrol hapı kullananlar da normal kabul edilir. En kesin gebelik önleyici yöntem, doğum kontrol haplarıdır. Ancak, yan etkileri dolayısıyla mahzurları da vardır. Bütün bunlara rağmen doğum kontrol hapları, amaçlan için uygundur. Uzmanlar 2 sene sürekli kullanılabileceği fikrinde birleşmektedir.

 

 

Kürtaj

Dini açıdan da kabul edilmeyen bu yöntem, ayrıca basit de olsa bir cerrahi müdahale sayılabileceği için kadın-doğum uzmanlar tarafından da doğum kontrol yöntemi olarak önerilmemektedir. Kürtajla tekrarlanmasının çeşitli istenmeyen yan etkileri görülebilir. Dini açıdan sakıncalı görülen kürtaj, uzmanlar tarafından bir doğum kontrol yöntemi olarak önerilmemektedir.

 

Kürtajın başlıca kullanım alanı, gebe kaldıktan sonra tıbbi olarak son verilmesi gereken hamileliklerdir. Bütün bunlardan sonra dinimizde evliliğin gayesinin insanlığın bekası olduğunu hatırlatalım. İslam dini de makul bazı sebebler ve muteber bazı zaruretler icabı doğum kontrolüne müsaade etmiştir.

 

Spermim, erkek germ hücresidir. Döllenme olayı, meni içinde bulunan 100 milyon civarındaki spermin bir kısmının rahme ulaşması ve sadece birinin rahme ulaşması ve sadece birinin yumurtanın içine girmesidir. Döllenme, erkek germ hücresinin hareketsiz dişi ovumun içine girmesidir. Ovuma ulaşan çok sayıdaki spermden sadece biri ovuma girebilir ve böylece döllenme olayı meydana gelir.

 

Kaynak: Kadın ve Çocuk için Sağlık El Kitabı / Dr. Adil Asımgil