Yeşilçam filmlerine imzasını atan senaryo ve mizah yazarı Bülent Oran kimdir?

Usta kalem Bülent Oran, tarihte bugün vefat etti. Geride yüzlerce eser bıraktı. 1952 yılından sonra film senaryoları yazmaya başladı. 73 filmde oyunculuk yapan Bülent Oran, 700’ün üzerinde filmin de senaryosunu yazmıştır. Yeşilçam’ı Yeşilçam yapanların başında gelen Bülent Oran, imza attığı 700’ü aşkın senaryoyla, yıllar sonra küçümsenecek; ama seyretmekten asla vazgeçilmeyecek efsane filmleri hayatımıza soktu. Bülent Oran kimdir? Sizler için kaleme aldık.

Bülent Oran, 27 Mart 1923 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Annesi Macide Hanım, babasının adı yazar Cevat Rıfat Atilhan’dır. Ahmet Atilhan ve Atilla Atilhan adında iki erkek kardeşinden başka iki kız kardeşi vardır. Çocukluğu Bakırköy’de geçti. Kitaplara olan merakı, henüz küçük yaşta hayal âlemini genişleten en önemli unsurdu. Yahudi’si, Ermeni’si, Müslüman’ı ile çok renkli bir muhitte geçti çocukluğu ve ilk gençliği. Babasına olan mesafesi, annesiyle ayrılığından sonra bir yaraya dönüştü Oran’ın ve bilinçli olarak soy ismini değiştirdi. Çocukluk arkadaşları Münir Özkul, Sırrı Gültekin, Sadık Şendil, Kenan Pars gibi isimlerdi.

Ruhundaki incelik kaleminden mizah olarak dışarıya yansırdı

İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesinde okurken bir yandan da Sümerbank bez fabrikasında işçi olarak çalıştı. Bu dönemde gecekonduda yaşamayı seçti. Alt sınıftan insanlara derin bir sevgi duyar ve onlarla özdeşlik kurar. Adeta dünyayı bu itilmiş insanların gözüyle süzer ve bu yaşam tarzı onun sanatında şiirsel bir genişlik bulur. Ruhundaki incelik kaleminden mizah olarak dışarıya yansır ve dönemin mizah dergilerine yazmaya başlar.

Oyunculuk yaptı

Mürettiplik (dizgicilik), klişe ressamlığı, öğretmenlik ve mizah yazarlığı gibi çeşitli işlerde çalıştı. Bülent Oran, 1950 yılında filmlerde figüran olarak oynamakla sinemaya başladı. 1951 yılında Vatan ve Namık Kemal filminde rol aldı. Filmlerde görünürlüğü arttıkça takdirler de artar ve kısa süre içinde ‘yerli Gregory Peck’ olarak ünlenir.

Unutulmaz eserlere imza attı

1952 yılından sonra film senaryoları yazmaya başladı. 73 filmde oyunculuk yapan Bülent Oran, 700’ün üzerinde filmin de senaryosunu yazmıştır. Yeşilçam’ı Yeşilçam yapanların başında gelen Bülent Oran, imza attığı 700’ü aşkın senaryoyla, yıllar sonra küçümsenecek; ama seyretmekten asla vazgeçilmeyecek efsane filmleri hayatımıza soktu. Bülent Oran; Köroğlu, Malkoçoğlu, Karakolda Ayna Var, Fosforlu Cevriyem, Boş Çerçeve, Kınalı Yapıncak, Güllü, Birleşen Yollar, Oğlum Osman, Kızım Ayşe gibi filmlerin senaryolarını yazdı.

Hayatı “Yeşilçam’ın Altın Senaristi: Bülent Oran” adlı belgeselde anlatıldı

Marmara Üniversitesi Sinema TV Bölümü’nde dersler verdi. Yönetmen Mehmet Güleryüz tarafından “Yeşilçam’ın Altın Senaristi: Bülent Oran” adlı belgeseli yapıldı. 2004 yılında İbrahim Türk tarafından “Senaryo: Bülent Oran” adlı bir kitap yayınlandı. Bülent Oran; Memduh Ün, Metin Erksan, Ülkü Erakalın, Halit Refiğ, Yücel Çakmaklı ve Atıf Yılmaz gibi yönetmenlere senaryolar yazdı.

1989 yılında yazar Hekimoğlu İsmail’in romanından senaryoya uyarladığı, yönetmenliğini Yücel Çakmaklı’nın yaptığı “Minyeli Abdullah” filminde başrolde Berhan Şimşek ve Perihan Savaş oynarken Bülent Oran senaristliğinin yanı sıra Perihan Savaş’ın canlandırdığı karakter olan Sevde’nin babası rolünde de oynamıştır.

1998 yılında senaryosunu Sulhi Dölek’in yazdığı, yönetmenliğini Uğur Yücel, Orhan Oğuz ve Türkan Derya’nın yaptığı, başrollerinde Türkan Şoray ve Şener Şen’in oynadığı “İkinci Bahar” dizisinde Türkan Şoray’ın canlandırdığı Hanım’ın babası Davut Meriç karakterini canlandırmıştır.

Bülent Oran, 1980 yılında senarist, yazar Ayşe Şasa ile evlendi. Ölene kadar da evli kaldı. Bülent Oran, 23 Eylül 2004 tarihinde İstanbul’da 81 vefat etmiştir.

Bülent Oran senaryolarından unutulmaz replikler:

“Sizi çok sevdim, size baba diyebilir miyim amca?”

“Siz ne iyi bir teyzesiniz. Keşke benim annem olsaydınız”

“Her şey bir oyundu, seni kandırmak için seviyor görünmüştüm”

“Bedenime sahip olabilirsin ama ruhuma asla”

Eserleri:

Mizah öyküsü: Pabuçlar (1945), Kapatma (1956), Üç Bacaklı Kedi (1957).

Senaryo: Cemil (1975).