Önemi ihmal edilmiş bağışıklık; Mukozal Bağışıklık ve Immunglobulin Ig A ölçümü

Ig A seviyesi ile hastalığın şiddeti ters orantılı olabilir. Yani İg A yeterli ise hastalık hafif geçebilir ve tam tersi Ig A düşük ise hastalık seyri şiddetli olabilir.

İmmunglobulinler hakkındaki fikriniz, laboratuvarlarda denk gelip yaptırdığınız bazı testlerden kaynaklanır. Ig M, Ig G ifadeleri ile gösterilirler. Bir hastalığı veya bir enfeksiyonu geçirip geçirmediğinizin, o hastalığa veya o ajana karşı antikorlar ile arandığı testlerdir.

Ig E, alerjik durumlar yaşadıysanız tanışmış olacağınız bir bağışıklık elemanıdır.

Ig A ile ise, çok özel bir durum olmadıkça nadiren tanışırsınız. Oysa Ig A tüm solunum yolu enfeksiyonalarını engellemede (covid de dahil), tüm barsak hastalıklarını azaltmada, alerjik rinitten, vajinal enfeksiyonlara kadar tüm mukozalardaki hastalıkları engellemede yeralır.

Bu marifetli Ig A’yı daha fazla incelemeden önce, bağışıklık sisteminde mukozanın ne oldugunu konuşalım.

Mukoza, vücudun iç derisidir diyebiliriz. Yüz ölçümü derinin tam 20 kat fazlasıdır. Derinin dışarıyla sınır-barier hattı oluşturması gibi mukoza da iç sınır-bariyer hattını oluşturur. Deriden 20 kat fazla metrekarede ve çok daha ince olan mukozalardan içeriye zararlı patojenlerin girmesi çok daha olasılıklıdır. Bu yüzden kendine ait mukozal bağışıklık – mukozal immünitesi vardır. İşte Ig A bu bağışıklığı sağlamada rol oynar.

Dış derinin aksine mukoza ince ve ıslaktır. Çoğu kısmı özel bir  sıvı katmanı ile kaplıdır. Mukozanın altında mukozal bağışıklık sistemi olan MALT bulunur MALT= mukoza ile ilişkili lenfoid bağışıklık sistemi demektir. MALT genel isimdir. Bölgeye göre başka isimler alır.

GALT= Gastrointestinal sistemle ilişkili mukozal bağışıklıktır.

BALT= Bronşlar yani solunum yolu ile ilgili mukozal bağışıklık sistemidir.

NALT= Nasal- burun içi ile ilgili mukozal bağışıklık sitemidir.

Bu kısaltmalarla anlatılan yerlerin dışında mukoza olan her yerde mukozal bağışıklık sitemi çalışır: Ağız içi, göz, vajina gibi.

Mukozal bağışıklıkta rol alan Ig A, zaten bu mukozalar yardımıyla üretilir. Mesela GALT’ta yani barsakta günlük olarak 3 ila 5 gram Ig A üretilir, kullanılır, parçalanır, tekrar üretilir. Amacı barsağa patojenlerin zarar vermemesine yardım etmektir. Pek çok barsak hastalığında ve nonspesifik barsak şikayetlerinde Ig A azlığı mevcuttur. Ig A azlığı,sızdıran=leaky barsak tabiriyle anlatılan durumlarla beraber olabilir. Barsak mukozal bariyerinin korunması için , mukozadan salınan sekretuar immunglobulin olan Ig A’nın yeterli olması gereklidir. Patojenlerin içeri sızmasını engellelemede Ig A görevlidir.

GALT gibi BALT yani solunum yolundaki mukozal bağışıklığı da aynı mantıkla ele alabiliriz. İyi bir BALT için, burundan akciğerin bronşlarına dek mukozaların sağlamlığının önemini vurgulamak gerekir. Yani üst solunum yolu ve bronşlar da LEAKY=sızdıran olmamalıdır. Yüzeyleri mukozal savunmada güçlü olmalıdır.

Çocuklarda tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonlarında, kanda Ig A azlığı tespit edilmiş çalışmalar mevcuttur. İnfluenzaya karşı savunmada Ig A miktarı önemli bulunmuştur. Yani söz konusu akciğer enfeksiyonları ise COVİD için de Ig A miktarı sorgulanmalıdır.

Her nefeste pek çok patojen, partikül, toxin , polen vs içeri alıyoruz. Kirli şehir havasını soluyoruz. Elbetteki bunun için üst solunum yolumuzda pek çok defans sitemi var. Ig A bunlardan biri. Ama , mesele ajanların içeri girmesini engellemek, girmeden mukozada ajanları nötralize etmek ise Ig A başroldedir. Buruna solunumla giren bir virüs veya bakterinin mukozalara tutunmasını engellemek NALT denen nasal mukozal defansın işidir. Solunum sisteminin tamamı benzer mekanizmaları kullanır.

Ig A, mukozaları,  yani iç deriyi-iç sınırı korur.

İg A , inflamatuar yanıt yapmadan , gürültüsüz iş halleder.

IgA , virüs  veya bakterinin iç epilete tutunmasını engeller.

Ig A, virüsü nötralize edebilir.

Bazı çalışmalarda, nasal Ig A speyi ile Sars Cov-2 virüsünü henüz burunda iken yoketmek önerilmiştir.

Covid19 hastalığının şiddeti, pek çok kan parametresi ile öngörülmeye çalışıyor.

Bence Ig A seviyesi ile hastalığın şiddeti ters orantılı olabilir. Yani İg A yeterli ise hastalık hafif geçebilir ve tam tersi Ig A düşük ise hastalık seyri şiddetli olabilir.

Genel rutinde bakılmayan Ig A testinizi, bir solunum yolu hastalığı şikayetiniz varsa baktırabilirsiniz.

Kaynak: aysegulcoruhlu