Neden çiçek hediye ederiz?

Çiçekler yüzyıllardır en vazgeçilmez hediyedir. Sevgi, şefkat, vefa göstergesidir. Anneler gününde, öğretmenler gününde ve sevgililer gününde rekor satışlar yaşanır. Peki neden çiçek hediye ederiz? Gençler çiçek hediye etmek konusunda ne düşünüyor. Yapılan araştırma bunu gözler önüne serdi.

 

 

 

 

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü, üniversiteli gençlerin “Çiçek Hediye Etme Davranışlarının Sosyolojik Tahlili” üzerine kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde eğitim gören 18-25 yaşları arasındaki 510 öğrenciyle gerçekleştirilen araştırmaya göre, gençler çiçek hediye etmeyi seviyor. Çiçekler, mutlu, huzurlu ve özel hissettiriyor. Araştırmanın sonuçlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Çiçek hediyeleşmede önemli bir araç. Çiçek gibi tarafsız ve duygu ifadesi gibi çağrışımları olan bir hediyeleşme davranışının gençler arasında sürdürülmesi, toplumda sosyal ve psikolojik yakınlaşma işlevi açısından önemlidir.” dedi. Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı öncülüğünde Türkiye genelinde yürütülen araştırmanın gerçekleşmesinde Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü lisans öğrencileri Feyza Keskin ve Nur Yıldız aktif olarak görev aldı. 

 

 

Ankete lisans ve üstü öğrenciler katıldı

 

 

Çevrimiçi anketle gerçekleştirilen çalışmaya Türkiye’nin farklı devlet ve vakıf üniversitelerinde 2020-2021 Akademik Yılında öğrenim gören 18-25 yaş arasında toplam 510 ön lisans, lisans ve yüksek lisans öğrencisi katıldı. %68.0’ı (347) kadın, %32,0’si (163) erkek olan katılımcıların %69,4’ü lisans, %23,3’ü ön lisans ve %7,3’ü ise yüksek lisans öğrencisi oldu. Katılımcılardan %51,0’ı devlet üniversitesinde, %49,0’ı ise vakıf üniversitesinde öğrenim gördüklerini kaydetti.

 

Katılımcı öğrencilerin %42,9’unu 18-20 yaş arası, %28,8’ini 21-22 yaş arası, %14,3’ünü 23-24 yaş ve %13,9’unu 24-25 yaş arası gençler oluşturdu. Öğrencilerin her bölümden, sınıftan ve yaştan örnekleme dâhil edilmiş olması, örneklemin ana kütle temsili ve sonuçların güvenilirliği açısından önemli bir hususu oluşturdu.

 

 

Erkekler çiçek konusunda hala kararsız!

 

 

“Çiçek hediye eder misiniz?” sorusunu katılımcıların %70,4’ü “evet”, %29,6’ı “hayır” şeklinde yanıt verdi. Bu soruya kadın katılımcıların %48,6’ı  “evet”, 19,4’ü “hayır” şeklinde cevap verirken erkeklerin ise %21,8’i “evet”, %10,2’i (52) “hayır” cevabını verdi.

 

 

Neden çiçek hediye almak isteriz?

 

 

“Çiçekler size ne hissettiriyor?“ sorusuna katılımcıların %7,1’i kendilerini özel hissettirdiklerini, %18,8’i huzurlu ve %23,9’u mutlu hissettikleri yanıtını verdi. Katılımcıların %2,7’i bu soruya  “güzel koku”, %3,1’i güven, %5,9’u doğa, %11,4’ü değerli ve %3,3’ü kavramlarıyla ifade etti.

 

 

İlk çiçek tabi ki annelere…

 

 

“İlk olarak ne zaman ve kaç yaşında kime çiçek hediye ettiniz?’’ sorusuna katılımcıların %31,9’u 5-10 yaş arası ve %19,1’i 10-15 yaş arası annelerine çiçek hediye ettiklerini ifade etti. Bunun dışında katılımcıların %12,2’si 15-20 yaş arasında sevgililerine ve %6,6’sı 5-10 yaş arası katılımcılar öğretmenlerine hediye ettiklerini belirtti.

 

 

 

 

“Hediye edeceğim çiçeği kendim götürürüm”

 

 

“Hediye etmek istediğiniz çiçeği hangi yolla ulaştırırsınız?” sorusuna katılımcıların %63,9’u kendileri götürmeyi tercih ettiklerini belirtirken; katılımcıların %33,8’i ise “kargo” kullandıklarını söyledi.

 

 

Birinden çiçek hediye aldınız mı?

 

 

“Birinden çiçek aldınız mı?’’ sorusuna katılımcıların %59,8’ i evet cevabını verdi. “Evet”, yanıtını verenlerin %86,9’unu kadınlar oluştururken, %13,1’lik kısmını erkekler oluşturdu. Bu soruya katılımcıların %40,2’si “hayır” cevabını verdi. “Hayır” cevabını verenlerin %40,0’ını kadınlar, %60,0’ını ise erkekler oluşturdu.

 

 

Saksı çiçeği daha çok tercih ediliyor

 

 

“Birine hediye çiçek alırken veya birinden çiçek hediye aldığınızda hangisini tercih edersiniz?” sorusuna katılımcıların %52,9’u saksı çiçeği tercih ettiğini belirtirken; bunun %75,9’unu kadınlar, %24,1’ini ise erkekler oluşturdu. Kadınlar arasında saksı çiçeği tercih edenlerin oranı %40,2 iken, %24.5’i kesilmiş çiçek tercih ettiklerini dile getirdi. 

 

 

Çiçeğin anlamı için hediye ediliyor

 

 

“Size çiçek hediye verildiğinde hangi husus sizin için daha önemli?’’ sorusuna katılımcıların %63,3’ü (323) çiçeğin taşıdığı anlamın daha önemli olduğu cevabını verdi. “Çiçeğin taşıdığı anlam” yanıtını verenlerin %70,6’ını kadınlar, %29,4’ünü ise erkekler oluşturdu. Bu soruya katılımcıların %14,1’i “alan kişinin zevkine göre olması” yanıtını verdi. Alan kişinin zevkine göre olması yanıtını verenlerin %54,2’sini kadınlar, %45,8’ini erkekler oluşturdu.  Katılımcıların %15,9’u ise “kendi zevkime göre olması” yanıtını verdi. Kendi zevkine göre olmasını tercih edenlerin %75,3’ünü kadınlar, %24,7’sini erkekler oluşturdu.

 

 

Gençler çiçeklerin anlamını araştırıyorlar

 

 

“Çiçeklerin taşıdığı anlamlar vardır. Kırmızı gülün aşkı temsil etmesi gibi. Bunlar hakkında bir bilgiye sahip misiniz?” şeklindeki soruya katılımcıların %62,4’ü “evet”, %33,1’i ise “hayır” yanıtını verdi. “Evet” yanıtını verenlerin %71,1’ini kadınlar oluştururken, %28,9’unu erkekler oluşturdu. “Hayır” yanıtını verenlerin %62,1’ini kadınlar oluştururken %37,9’unu erkekler oluşturdu. “Hangi renk çiçekseversiniz?” sorusuna katılımcıların %23,7’i “beyaz”; %17,6’ı “kırmızı” yanıtını verirken; %47,3’ü ise “rengin fark etmediğini” dile getirdi.

 

 

Yapay çiçek tercihleri arasında değil

 

 

“Hangisini tercih edersiniz?” sorusuna katılımcıların %97,1’i gerçek çiçek tercih ettiklerini belirtirken %2,9 (15) kişi yapay çiçek tercih ettiklerini belirtmiştir. “Size çiçek alındığında hangisini tercih edersiniz?” sorusuna katılımcıların %90,8’i “gerçek çiçek”;  %3,7’i “yapay çiçek” yanıtını verirken; %5,5’i ise herhangi bir fikri olmadığını dile getirdi. Kadın katılımcıların %94,5’i ve erkek katılımcıların %90,8’i gerçek çiçek tercih ettiklerini belirtti. Bu oran yapay çiçekte kadın katılımcılar için %3,2, erkekler için %3,7 oldu. “Birine çiçek aldığınızda hangisini tercih edersiniz?” sorusuna katılımcıların %96,3’ü gerçek çiçek tercih ettiklerini belirtirken; %3,7’si yapay çiçek tercih ettiklerini söyledi.

 

 

Pandemi sürecinde online siparişler tercih edildi

 

 

“Pandemi sürecinde çiçek hediye etme/hediye alma davranışınızda bir değişiklik oldu mu?” sorusuna katılımcıların %66,6 oranındaki önemli bir bölümü “hayır” yanıtını verirken, %18,7’i “Çiçek gönderme/alma şeklinde bir değişiklik” olduğunu belirtti. Bunun nedeni pandemi şartlarından dolayı online sitelerden çiçek sipariş etmeyi tercih ettikleriyle ilişkilendirildi.

 

 

Çiçekle ilgili şarkıda “Sarı Laleler’’ akla geliyor

 

 

“İçinde çiçeklerle ilgili anlam ifade eden sevdiğiniz bir şarkı var mı?’’  sorusuna katılımcıların %31,8 “Sarı Laleler”, %10,6’sı “Kır Papatyası”, %6,8’i “Bir Demet Yasemen”, %6,4’ü “Gülpembe”, %5,7’si “Begonvil” yanıtını verdi.

 

 

 

 

 “Çiçek hediyeleşmede önemli bir araç”

 

 

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, araştırma sonuçlarını değerlendirdi. Çiçek verme ve hediye olarak çiçek almanın günümüz gençleri açısından yaşayan ve sosyal işlevi olan bir davranış tarzı olarak görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Gençler çiçeği belli bir mana ve bir anlam içinde karşıdakine hediye etmektedir. Ayrıca cinsiyet ayırt etmeksizin çiçeklerin gençlerde mutluluk duyguları uyandırdığı ve duygu ifadesi anlamlarında oluşturduğu olumlu etkilerin de farkında olunmasıyla yaşamlarında önemli bir yeri olduğu anlaşılmaktadır.” dedi.

 

“Çiçek verme/alma eyleminin ritüel boyutu ve anlam yüklenmiş bir sosyal etkileşim kodu olduğu düşünülürse, çiçeğin elden verilmesinin zaman içinde kargoyla gönderme yoluna dönüşmesi bir sosyal gerçeği işaret etmektedir” diyen Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bunda özellikle zamansal ve mekânsal kısıtlılıkların, çiçek vermenin temsil ettiği anlamlı etkileşimin önünde engel teşkil etmemesini sağlama çabası etkilidir. Ayrıca gençler arasında giderek kesme çiçeğin yaygınlığının azalarak saksıdaki çiçeğin tercih edilmesi sürdürülebilirlik ve ekolojik farkındalık gibi unsurlarla da yakından ilişkili olduğu görülmektedir.” diye konuştu.

 

 

 “Hediyeleşme davranışı, yakınlaşma sağlıyor”

 

 

Hediyeleşmenin bireyler arasında sosyal bağların şekillenmesinde önemli rol oynadığını vurgulayan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Böylece araştırma sonuçlarından da görüldüğü üzere,  çiçek gibi tarafsız ve duygu ifadesi gibi çağrışımları olan bir hediyeleşme davranışının gençler arasında sürdürülmesi toplumda sosyal ve psikolojik yakınlaşma işlevi açısından önemli bir yeri olduğu gibi, çiçek verme gibi karşılıklılık, hediyeleşme, anlam ve sosyal kod yüklü etkileşimlerin duygu geçişleri sağlaması bakımından günümüz değişimleri çerçevesinde daha farklı bir anlam kazanmaktadır.” dedi.