H&M’den Sürdürülebilirlik Dersleri

Her gün milyarlarca insan doğayı ve doğadan ürettiklerini tüketiyor. Yine milyonlarca insan da tükettiklerini üretmeye çalışıyor ve maalesef hâlâ çok ağır şartlar altında çalışanlar var. Fakat bakış açımızı değiştirebilirsek hem doğanın hem de insanın üzerindeki yükleri hafifletebileceğimize eminim.

Son yıllarda hayatımıza giren sürdürülebilirlik kavramını hâlâ tam anlamıyla oturtamadığımız doğru. Bir kesim bunu çok iyi başardı ve hayatında uygulamaya devam ediyor, fakat bir kesim var ki aklında hâlâ soru işaretleri ve bu soru işaretleri nasıl yapacağını ve nerden başlayacağını bilememesinden kaynaklanıyor. Oysaki bir şeyin sürdürülebilir olması tam da insanoğluna uygun ve yaraşır bir tavır.

Ünlü markalar bir yandan üretmeye devam ederken diğer yandan da sürdürülebilirlik kavramını ceplerine koydular. “Kullanılmış eski giysilerden elde edilen yeni bir mont yaptık ve işte karşınızda!” Elbette mevcut olanı yeniden kullanmak insanın doğaya karşı hissettiği sorumluluğun göstergelerinden biri ama peki, bizler bunu evde nasıl yapacağız? Bu sadece dünya modası için geçerli bir kavram mı yoksa biz de evde kendi sürdürülebilir modamızı oluşturabilir miyiz?

Aldıklarımızın Etiketine Bakıyor muyuz?

Her gün milyarlarca insan doğayı ve doğadan ürettiklerini tüketiyor. Yine milyonlarca insan da tükettiklerini üretmeye çalışıyor ve maalesef hâlâ çok ağır şartlar altında çalışanlar var. Fakat bakış açımızı değiştirebilirsek hem doğanın hem de insanın üzerindeki yükleri hafifletebileceğimize eminim.

Herhangi bir kıyafet satın alırken etiketine bakan insan sayısı oldukça azdır. Fakat bize ürünün üretim serüvenine ait tüm bilgiyi o etiket verir. Ürünün içeriği pamuk mu, keten mi, polyester mi yoksa naylon mu ya da poliüretan mı? Hepsinin cevabı kıyafete iliştirilmiş o ufak kâğıtta yazılı. Eğer polyester yerine geri dönüştürülmüş polyester ya da çevre dostu sentetik kumaşları tercih edersek çevreye daha az zararlı bir ürün seçmiş oluruz. Pamukla ilgili şaşırtıcı gerçek ise aslında çokta çevre dostu olmadığıyla ilgili! Çünkü pamuk üretimi, çok fazla böcek ilacı ve sulama gerektiren bir süreç. Ayrıca çocuk işçi çalıştırma oranları da çok yüksek. Bu nedenle de bir ürünü pamuktan üretilmiş diye satın alacağımız zaman bir kez daha düşünsek iyi olur.

Sürdürülebilirlik Bilincini Edinirken

Sürdürülebilirlik yolculuğunda kendimize soracağımız bazı sorular ve bu sorulara vereceğimiz cevaplar yönümüzü bulmamızı sağlayacaktır. Bu duruma yolculuk diyorum çünkü bahsettiğimiz şey eğer gerçekten uygulayabilirsek, hayat boyu sürecek bir yöntemdir.

Her şey bir kıyafeti satın almakla ya da almamakla bitmiyor maalesef. Onun nerede, nasıl ve hangi koşullarda üretildiğini biliyor muyuz? Alışveriş yaparken gerçekten ihtiyacımız var mı yoksa sırf trend olduğu için mi alıyoruz? Yalnızca bilinirliği için mi o markayı tercih ediyoruz yoksa üretim süreçlerine dair şeffaflığına gönülden inanıyor muyuz? Unutmayalım ki kötü şartlarda üretilen bir ürünü satın aldığımız her an, o ürünün üretim koşullarını da desteklemiş oluyoruz.

H&M’den Sürdürülebilir Kaynaklı ve Üretilmiş Moda Anlayışı

Bizler sürekli olarak markalardan yeni şeyler tasarlamalarını ve bizi şaşırtmalarını bekliyoruz. Fakat bunu sağlamak artık yalnızca renk, desen veya kesim şekli ile mümkün değil. Markalar da bu doğrultu da geleceğe yatırım yapmaya başladılar ve bu da onların göz önünde olmasını sağlıyor.

H&M son yıllarda sürdürülebilirlik konusuna dikkat çekmeyi başarmış önemli markalardan biri. Hem üretim aşamasında yaptığı yeniliklerle hem tüketiciyi dahil ettiği sürdürülebilirlik süreciyle takdir toplamaya devam ediyor. Oluşturduğu farkındalık ile internette ve mağazalarda sürdürülebilir koleksiyonları ve ürünleri müşterileriyle buluşturuyor. Sitesinde vermiş olduğu bilgilerle de müşterilerinin, hem çalışmalarından haberdar olmalarını sağlıyor hem de sürdürülebilirlik konusundaki yenilikleri paylaşmaya devam etmiş oluyor.

H&M Assortment Sürdürülebilirlik Sorumlusu Nellie Lindeborg, kendisi ile sürdürülebilir kaynaklı ve üretilmiş moda hakkında yapılan röportajda moda sektörü için yeniliğin çok önemli olduğunu dile getirdi. Kendisinin özel hayatında bu konuda ne yaptığı sorulduğunda kıyafetlerini olabildiğince uzun süre kullanmaya çalıştığını ve bir şey bozulduğu zaman önce onu onarmayı denediğini söyledi. Hoşuna gitmeyen bir eşyası veya giysisi olduğunda ise onu arkadaşlarıyla takas ettiğini veya H&M’in giysi topl ama programında geri dönüştürülmesini sağladığını anlattı.

H&M Bizi de Sürece Dahil Ediyor

Bir ürünün sürdürülebilirliği söz konusu olduğunda H&M, bu ürünün hem çevreye hem de onu yapan, hazırlayan, taşıyan, satan ve satın alan insanlara etkisinden bahsediyor. O nedenle de tüm ürünlerinin, dünyamıza ve ürünün ömrü boyunca onu kullanan insanlara karşı sorumluluk içinde üretilmesini sağlıyor. Peki, bu noktada biz nasıl dahil olabiliriz veya ne yapabiliriz?

İşte H&M, bunun için dünyanın dört bir yanındaki mağazalarına geri dönüşüm kutuları yerleştirmiş vaziyette. Markası veya durumu fark etmeksizin her türlü tekstil ürününü bu kutulara kabul ediyor. Bizler kullanmadığımız ya da eskidiği için dolabımızdan çıkarmak istediğimiz ürünleri bir H&M mağazasına giderek kıyafet toplama kutusuna koyabiliyoruz. H&M bize bu desteğimizden ötürü teşekkür etmek üzere yapacağımız sezon ürünleri alışverişinde kullanılabilen ve %15 indirim sağlayan bir çek hediye ediyor.

Odak noktası “Değişim” olan H&M, artık modanın yönünü değiştirmenin zamanı geldiğini söylüyor. Hazırlamış olduğu “Conscious koleksiyonları” sayesinde müşterilerine sürdürülebilir seçimler yapmanın kolay bir yolunu sunuyor. Çevre dostu alışveriş kararı verdiğinden emin olmakta zorluk çeken müşterileri için hazırlamış oldukları bu koleksiyon ile müşterilerinin seçimlerini sağlıklı yapmalarını sağlıyor. Aynı zamanda 2030 yılına kadar tüm ürünlerinin geri dönüştürülmüş veya diğer sürdürülebilir kaynaklardan elde edilmiş materyallerden üretilmiş olmasını hedefliyor. Markanın kullanmakta olduğu materyallerin %57’si şu anda da hedefledikleri tanıma uymakta…

Conscious koleksiyonu parça olarak oldukça fazla seçeneğe sahip. Koleksiyonda yer alan ürünler organik pamuk ve geri dönüştürülmüş polyester gibi en az %50 oranında sürdürülebilir kaynaklardan elde edilen materyallerden oluşuyor. Burada istisna olan tek nokta ise geri dönüştürülmüş pamuk. Çünkü pamukta oran ancak %20 olabiliyor. Eğer daha yüksek oranda geri dönüştürülmüş pamuk kullanılırsa kıyafetler aynı kaliteye sahip olamıyor. Fakat H&M yeni teknolojik çözümler ve inovasyonlarla bunu değiştirmeyi umuyor ve ürün yelpazesinde yer alan kıyafetleri sürdürülebilir hâle getirmek için çalışmalarına devam ediyor.

Kenevir, ananas yaprakları, kıyı şeridi atıkları ve geri dönüştürülmüş cam ise “Conscious Exclusive” koleksiyonlarında kullandığı materyallerden sadece bazılarını oluşturuyor.

Bottle2fashion ile Okyanus Plastiğinden Çocuk Kıyafetine

Denizler için çok büyük bir tehlike oluşturan plastik kirliliği günümüzde savaştığımız en önemli sorunlardan biri. Endonezya bu konuda 2025’e kadar plastik atıklarını %70 oranında azaltmak gibi bir hedef koydu. Önce yaşadığımız dünya için sonra da sürdürülebilir bir tüketim hayatı için bizler de destekleyici davranmak zorundayız. H&M bu noktada kendi payına düşeni almaya devam ediyor ve geleneksel polyestere alternatifler arayarak daha uygun fiyatlı ve sürdürülebilir çocuk kıyafetleri tasarlıyor. Danone AQUA ile güçlerini birleştirerek okyanuslara ya da çöplüklere atılması planlanan şişeleri modaya dönüştüren “Bottle2fashion” girişimini başlattı. Bu süreçte ise pet şişeler Endonezya’nın sahil adalarında toplanarak temizleniyor, parçalanıyor ve polyester lifleri olarak geri dönüştürülüyor. Buradan elde edilen lifler, geri dönüştürülmüş ve organik pamukla karıştırılarak çocuk jogger pantolonlarından ve kapüşonlularından oluşan bir koleksiyonla bizlerle buluşuyor. Bu sayede daha fazla ham madde kullanmaktansa geri dönüştürülmüş polyester, mevcut pet şişelerden üretilerek CO2 ve enerji emisyonlarından da tasarruf sağlanıyor. H&M, Bottle2fashion ile yaklaşık 3,5 milyon pet şişeyi bu ilkbaharda toplayarak geri dönüştürmeyi planlıyor.

Bazı müşteriler, çocuklarının gardıroplarında plastikten dönüştürülen kıyafetlere yer verme konusunda kararsızlar. Aslında bu kıyafetleri tercih ettikleri zaman bir “İlerleme”ye destek vermiş olacaklar. Söz konusu ilerleme ise bizlerin de desteği ile geri dönüştürülmüş materyale ve plastik ağına karşı verilen sürekli mücadeleye yönelik bir ilerleme olacak.

Büşra HACIHASANOĞLU