Hamilelik döneminde Covid-19 aşısı yapılmalı mı?

Pandemi salgınıyla mücadele son hızıyla sürüyor. Aşı çalışmalarının artması ve erken yaşlara kadar inmesi sağlık alanında sevindiriyor. Peki, Covid-19 aşısı için hassas gruplar neler yapmalı? Özellikle anne adaylarının kafası oldukça karışık, uzmanından tüm merak edilen soruların cevaplarını sizler için kaleme aldık.

Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında aşı uygulamaları son hızla devam ederken hamileler aşı olup olmamaları konusunda endişe ediyor. Aşılama çalışmaları bu yoğunlukta devam ederken, anne adayları aşıların olası yan etkilerinin neler olabileceğini merak ediyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç Dr. Emre Pabuçcu, yeni verilerin ışığı altında hamilelerin aşılanmasıyla ilgili merak edilen sorulara yanıt verdi.

“Gebeliğin ilk 3 ayından sonra koronavirüs aşısı olunabilir”

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç Dr. Emre Pabuçcu, özellikle riskli durumu olan yani tansiyon veya şeker hastalığı bulunan, toplu taşımayı aktif kullanan hamilelerin aşı olmasının önemini vurguluyor. Pabuçcu, “Gebeliğin ilk 3 ayından sonra koronavirüs aşısı olunabilir şeklinde bir yaklaşımımız var. Bu aslında tüm gebelik aşıları için de geçerli. Yapılan koronavirüs aşısıyla anne adayında oluşacak antikorların, hem anneyi hem de göbek kordonu yoluyla geçiş olacağı için bebeği koruyabildiğine dair kanıtlar mevcut. Bu nedenle koronavirüs aşısının gebeler tarafından olunması konusunda bilimsel veriler destekleyici nitelikte.” dedi.

Aşı hamilerde düşük ihtimalini artırır mı?

Covid aşıları hakkında özellikle gebeler üzerine yapılmış çalışmalar oldukça kısıtlı. Elimizdeki en geniş veri, mRNA aşıları ile ilgili. Buna göre, aşı olmanın özellikle düşükleri tetiklediğini söylemek mümkün değil. Gebeliğin ilk 3 ayı, fetusun organ sistemlerinin geliştiği kritik bir dönem. Bu yüzden ilk 3 ayda temkinli olmak gerekli. Ayrıca, ilk üç ayda düşük riski daha fazla ve aşağı yukarı her 10 gebelikten biri düşükle sonuçlanıyor. Bu yüzden başka sebeplerle ortaya çıkabilecek düşükler için aşının suçlanmaması adına, bu dönemden sonra aşılanma mantıklı olabilir. 

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC)’nin yeni araştırmasına göre hamilelerin COVID-19 aşısı olmasının en azından kısa vadede güvenilir olduğunu açıklandı. Araştırmada, 35.000 anne adayının aşı olduktan sonraki verileri incelenmiş ve gebelikte aşı olan kişilerin düşük veya erken doğum oranlarının salgın öncesi dönem ile aynı düzeyde olduğu bulunmuştur. 

Aşının yan etkileri nelerdir?

Küçük alerjik reaksiyonlar, aşı yerinde ağrı ve hafif ateş şeklinde oluşabilecek genel yan etkiler olabilir. Ancak aşı yapılmasına bağlı görülen yan etkilerin sağlık merkezleri tarafından Sağlık Bakanlığı’na bildirimi zorunludur. Şu ana kadar aşı sonrası bildirilen ciddi bir yan etki, uzun süren yan etki veya ölüm olayı ülkemizde bildirilmemiştir. Ancak bu durumların çok yakından izlenmesi şarttır. 

Risk açısından; aşı olunması ve olunmaması halinde karşılaşılabilecek riskler karşılaştırılarak değerlendirilmelidir. Aşı ile ilgili gebeliği olumsuz etkilediği yönünde yeterli bilgi bulunmazken, hamilelikte koronavirüsün çoğunlukla daha ağır seyredebileceği biliniyor. Covid tanısı alan ve aşısız olan gebelerde, annede hayati tehlike yaratacak şiddetli infeksiyon olasılığı, ölüm riski, bebekte gelişme geriliği ve ölüm sıklığı yaklaşık 2-3 kat fazla. Bu yüzden aşı konusunu dikkatlice değerlendirmek gerekli. Şunu da unutmamak lazım, yan etkiler şimdilik çok kısa bir zaman diliminde değerlendirildi. Yani aşının hem anne hem de bebekler üzerine uzun vade yan etkilerini kestirmek şu aşamada mümkün değil. 

Bu nedenle gebelik takibinizi yapan hekimin görüşlerine başvurmak ve önerilerine uymak gerektiğini söyleyen Doç Dr. Emre Pabuçcu, “Hiçbir aşı %100 etkili değildir, bu nedenle mevcut ulusal yönergeleri takip etmeye devam etmek önemlidir. Kendinizi ve ailenizi, arkadaşlarınızı ve iş arkadaşlarınızı korumak için yine de sosyal mesafeyi uygulamaya, yüz maskesi takmaya, ellerinizi dikkatli ve sık sık yıkamaya, temiz havanın içeri girmesi için pencereleri açmaya devam etmelisiniz.” önerilerinde bulundu.