Güzellik tabularını yıkan markalar

Yıllar içinde “güzellik” kavramı hepimizin hafızasında belirli bir kalıba sıkıştırıldı. Zaman içinde bazı şeyler değişip gelişirken bizler hep o kalıplar etrafında düşünür hale geldik. Kadınlar için zarif ve ince bir bedenin erkekler için ise fit bir görünümün olması gereken görünüş olduğuna inandık ve bunun için çaba harcadık. Bazılarımız bu “ideal” görüntüye ulaşmak için çeşitli diyet listeleri ve spor programları uygularken bazılarımız da estetik operasyonlara başvurduk. Burada asıl amacın “kendini olduğun gibi” sevmek ve kabul etmek olduğunu göz ardı ettik. Oysaki her beden kendine özel ve güzeldir.

Günümüzde markalar, defilelerinde ve tanıtımlarında yer verdiği mankenler ile bu kalıplaşmış algıyı ortadan kaldırmaya niyet etti. Çünkü önemli olanın insanın mutlu olması ve asıl değerli olanın çeşitlilik olduğu nihayet kabul edildi. Sizler için bazı markaların dönüşüm süreçlerinde nasıl adımlar attığını paylaşmak istiyorum. Ama öncesinde alışılmışın dışında yüz hatlarına sahip mankenlere bakalım.

Winnie Harlow

Winnie Harlow, güzellik kalıplarını yıkan kadın olarak da tanınıyor. Vitiligo hastalığı nedeniyle zor bir çocukluk geçiren mankenin vücudunda lekeler bulunuyor. Cildinin pigment kaybetmesine neden olan hastalığı 4 yaşından itibaren hayatında. Çocukluk döneminde bu durumdan ötürü zorlu bir süreç geçirmiş olsa da bugün sahip olduğu lekeler onu farklı ve özel kılıyor.

Öykü Baştaş

Gucci’nin ilk Türk modeli olan Öykü Baştaş 1997 doğumlu ve magazin dünyası tarafından yakından takip edilen isimlerden birisi. Milano Moda Haftası’na çıkan Baştaş, dikkat çekici yüz hatları sayesinde markaların aranan mankenleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.

Armine Harutyunyan

Armine Harutyunyan, bir sanatçı ve manken. Ermenistan’da dünyaya gelen 24 yaşındaki manken, fiziksel görüntüsüyle dikkatleri üzerine çekti. Kalıplaşmış güzellik anlayışına meydan okurcasına Milano Moda Haftası’nda Gucci’nin düzenlemiş olduğu defilede neredeyse tamamen makyajsız olarak yer aldı.

Madeline Stuart

Madeline Stuart, down sendromlu bir profesyonel manken. Avusturalya doğumlu genç manken, standart güzellik algılarını yıkan önemli isimler arasında yer alıyor.

Sophia Hadjipanteli

İngiliz bir anne ve Kıbrıslı bir babanın melez kızı olan Sophia Hadjipanteli, kaşları ile Frida Kahlo’yu anımsatan bir güzelliğe sahip. Kaşlarını aldırmayan manken, sarışın olmasına rağmen kaşlarını siyah renkte boyamayı tercih ediyor.

Diandra Forrest

1989 yılında New York’ta dünyaya gelen Afro-Amerikan Diandra Forrest, kendisi gibi albino olan bir erkek kardeşe sahip. Çocukluk döneminde sıkıntılar yaşayan mankenin çarpıcı bir güzelliği var. Moda dünyasındaki güzellik kalıplarını altüst ederken aynı zamanda albinolu bireyler için farkındalık yaratabilmek adına mücadelesini sürdürmeye devam ediyor.

Günce Gözütok

Paris Moda Haftası’nda yürüyen Günce Gözütok, 1994 doğumlu. Modellik kariyerine 2018 yılında başlayan ünlü manken, Balenciaga defilesinde yer almıştır. Türk moda camiasında çok zayıf, uzun ve esmer olması nedeniyle eleştiri alırken New York Magazine’in “Geleceğin Yıldızları” listesine girmeyi başarmıştır.

“Zayıflık iyidir, şişmanlık kötüdür” algısının adım adım yıkılması

Elbette insanlar sahip oldukları yüz hatları nedeniyle eleştirilere maruz kalmış olsalar da bedenleri üzerinden de önemli ölçüde mobbinge maruz bırakıldılar. Zayıf olmanın daha güzel olmak ile eşdeğer görülmesi, kilolu olmanın kötü ve çirkin olmak ile bir tutulması özellikle gençleri ciddi oranda etkiledi. Genç kızlar özellikle 90’lı yıllarda podyumda yürüyen 32-34 beden mankenleri gördükçe depresyona girmeye, haplar kullanmaya, psikolojik rahatsızlıklar yaşamaya ve yeme bozuklukları ile baş etmeye başladılar. Öyle ki sırf bu nedenle ölüme yol açacak diyetler yapanlar oldu.

Bu sürece damgasına vuran ise “Kardashian Kardeşler” oldu. Dudaklar dolgunlaştırılmaya başlandı ve kalçalar büyütülerek gözlere badem göz operasyonları yapılmaya başlandı. Bu güzellik algısıyla birlikte herkes yavaş yavaş birbirine benzemeye başladı.

Peki, beden olumlaması nedir?

Body Positive Movement yani Beden Olumlama Hareketi, cinsiyet fark etmeksizin kişilere dayatılan ideal beden algısına uymak zorunda olunmadığını savunan bir harekettir. Tüm bedenleri kapsayan bu hareket bireyleri zayıf, şişman, kıllı, sivilceli, beyaz, yaralı ya da çilli gibi birçok özelliğe göre ayırmıyor. Aksine kusur olarak görülen bu özelliklerin aslında bireyleri eleştirmek ve onları değersizleştirmek için kullanılamayacak özellikler olduğunu savunuyor.

Sadece tek bir beden tipinin çekici veya sağlıklı olduğu fikrine tamamen karşı olan bir hareket karşımıza çıkan… Medya ve moda tarafından yaratılmış olan gerçek dışı güzellik standartlarına uymayan bedenlerin güzel ve doğal olduğunu öne sürüyor.

Beden sevmeyi şart koşmayan bu hareket öncelikle bireyin bedenini kabul ederek onunla uyum içinde yaşaması gerektiğini söylüyor. Buradaki amaç ise şişmanlığı savunmak değil, insanlara kilo üzerinden yapılan baskıların onları rahatsız ettiğini ifade etmek. Acımasız yorumları hayattan uzaklaştırmak asıl amaçları. Çünkü insanlara sağlık sorunlarından dolayı, kilolu olduklarından dolayı eleştiride ve hakarette bulunmak çağımızın bir utancıdır.

Dev marka Victoria Secret bile değişti

Victoria Secret, perakendeci Limited Brands’ın bir parçası olan ve 1977 yılında kurulan Amerikalı moda şirketi. Ağırlıklı olarak kadın iç çamaşırı, mayo, pijama, spor giyim, parfüm, vücut losyonu, çanta ve ayakkabı gibi çeşitli ürünleri üzerinden satış yapıyor. Moda defilelerini her yıl Victoria Secret Fashion Show ile tanıtıyordu. İlk defilesini 1995 yılında yapan Victoria Secret, milyonlar tarafından televizyonlarında özellikle yılbaşı geceleri izlenen defilelerini 2019 yılı itibariyle yapmayacağını açıkladı.

XS ve S beden mankenleri ile tanınan marka, ilk kez 44 beden bir model ile ürünlerini tanıtı. İngiltere merkezli iç giyim firması olan Bluebella ile yaptığı işbirliği kapsamında Ali Tate Cutler ile anlaştı. “Kendini Sev” ismini verdiği kampanya ile beden olumlama hareketini destekleyerek zayıf manken algısına karşı gelmiş oldu.

Kering S.A “16 yaşının altında mankenle çalışmıyor”

Fransa merkezli birçok uluslu ürünler şirketi olan Kering, 1963 yılında François Pinault tarafından Pinault S.A. adıyla kuruldu. Gurubun bünyesinde bulunan markalar arasında ise Gucci, Bottega Veneta, Alexander McQueen, Balenciaga, Yves Saint Laurent, Boucheron ve Girard-Perregaux bulunuyor.

Şirket yaptığı açıklama ile bünyesinde çalışan mankenlerin sağlıklarını garanti altına almak istediklerini bu nedenle de çok zayıf mankenler ile çalışmayacaklarını açıkladı. Aynı zamanda 16 yaşından küçük mankenlerle de çalışmayacaklarını bildirdi.

LVMH S.A. (Louis Vuitton Moét Hennessy)

Fransa tabanlı bir kuruluşa sahip olan LVMH, dünya çapında bilinirliğe sahip olan markaları bir arada toplayan bir holding. Yaklaşık 60 tane alt şirketin yer aldığı kuruluşta, fazlaca lüks marka bulunuyor. Bu markalardan bazıları şunlar; Louis Vuitton, Bulgari, Dior, Kenzo, Celine, Givenchy, Fendi, Marc Jacobs, Donna Karan, Chaumet, TAG Heuer, De Beers, Fred ve Loewe.

LVMH de Kering ile defilelerinde sıfır beden mankenlere yer vermeyeceğini duyurmuştu. Dünya çapında büyük beğeni toplayan markalara ev sahipliği yapan LVMH, moda markalarının moda endüstrisindeki mankenlerde anoreksiyayı teşvik ettiğine dair eleştiriler nedeniyle böyle bir açıklamada bulundu. LVMH yönetim kurulu üyesi Antonie Arnault ise “Lüks sektörün lideri olarak bu girişimin ön saflarında yer alma rolümüze inanıyoruz.” diyerek moda dünyasını da bu yönde teşvik etmeye çalıştı.

Reklamlardaki beden olumlama akımı

Reklam kampanyaları markaların kendilerini ifade ettikleri en hassas ve etkili tanıtım alanlarıdır. Reklam kampanyalarında yer verilen kişiler ise tüketicinin markaya olan tutumuna direkt etki eden faktörler arasında yer alır. Beden olumlama hareketinin gittikçe ivme kazanması elbette markaları ve reklamlarını da o yöne taşımalarına neden oluyor. Artık reklamlarda tek tip kusursuz ve zayıf bedenler yerine büyük beden mankenler ile etnik çeşitliğe daha fazla özen gösterilmeye başlandı. İşte reklamlarında beden olumlaması yapan markalardan birkaçı;

Jacquemus

Fenty Beauty

Calvin Klein

Adidas

Büşra Hacıhasanoğlu