Gizli alerjiler normal alerji testlerinde ortaya çıkmayabilir!

Normal şartlarda bireyin bağışıklık sistemi, zararlı maddeleri vücuttan atmak amacıyla savunma özelliğini devreye sokar ve alerjenlere karşı antikor üretir. Gizli alerjilerde durum biraz farklıdır. Gizli alerjisi bulunan kişilerde bağışıklık sistemi, gizli alerji yapan maddelere karşı savunma sistemi üretmeye çalışsa da kişinin gizli alerjisi konusunda bilgi sahibi olamaması durumunda işler zorlaşmaktadır. Peki, gizli alerjiler nelerdir? Nelere dikkat edilmeli? İşte detaylar…

 Alerji; bireyin vücudunda bulunan antikorların, başkası odağından zararsız tanımlanabilecek, solunum yolu ile alınan akarlar, toz, polen ya da hayvan tüyleri benzeri maddelere karşı gelmesi ve reaksiyon göstermesi durumudur. Gündelik hayatın ayrılmaz parçalarını inşa eden belli başlı ürünler veya besinler alerjik tepkimelere sebebiyet verebilir. Kapalı bir alanda saatlerini geçiren bir birey, günün sonunda neden nefes darlığı çektiğine anlam veremeyebilir ancak gündelik yaşamda birçok pratik gizli alerjiler ile tanışmamıza neden olur. Çocuk Alerji, Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Besin Alerjisi Derneği ve Alerji Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, gizli alerjilerin yaşam kalitesini bozan bir bilinçsizlik durumu olduğunu, gerekli önlemlerin alınması halinde atlatılabilir olduğunu ifade etti.

Kozmetik alerjisi

Kozmetiklere bağlı alerjik reaksiyonlar cilt üzerinde leke, egzama, deri tahrişi, ışık hassasiyeti, kurdeşen ve benzeri olumsuz tepkimelere neden olabilmektedir. Kozmetikler içinde kimyasallar, metaller ve besin bileşenlerine karşı alerji gelişebilmektedir. Kozmetiklerin parfümlü olanları daha çok alerjiye neden olur. Kozmetiklere karşı alerji genellikle kan testlerinde ortaya çıkarılamaz. Kozmetik alerjileri temasa bağlı geliştiği için Yama testleri ile ortaya çıkarılabilmektedir. Bu sebeple kozmetik ürünlerin cilt üzerinde hassasiyet ve tahrişe sebep olacak maddeler içermeyenleri ve parfümsüz olanları tercih edilmelidir.

Egzersiz alerji yapar mı?

Prof. Dr. Ahmet Akçay; futbol, tenis, kayak, bisiklet, aerobik, jogging gibi egzersiz çeşitlerinin alerjik reaksiyonlara neden olabileceğini belirtti. Bazı besinlerin tüketilmesinden sonra 2 saat içinde egzersiz yapılması sonrası ciltte hafif kabartı ve kızarıklıklarla başlayabilir. Daha sonrasında ise mide krampları, bulantı, kusma, tansiyon düşüklüğü, nefes darlığı ve astım krizleri gibi farklı şekillerde kendini gösterebilmektedir. Bu durum egzersizin tetiklediği besin alerjisidir. Yaz aylarının gelmesiyle beraber açık hava sporlarının da popülerlik kazandığını söyleyen Prof. Dr. Ahmet Akçay: ‘Yaz mevsiminde ter alerjisi gündeme gelen başka bir konudur. Egzersiz yaptıktan sonra vücut ısısının yükselmesiyle meydana gelen bir kurdeşen türü olan ter alerjisi, tipik olarak spor yapıldığında ya da vücut terlediğinde oluşur. Bazı şiddetli vakalarda ise Kolinerjik Ürtiker, egzersize bağlı anafilaksi ile ilişkilendirilebilir. Bireylerin böyle bir durum karşısında derhal bir alerji uzmanına danışmaları gerekmektedir’.

Takı alerjisi

Takı alerjisi ciltte kaşıntı, sulanma, kızarıklık ve benzeri reaksiyonlarla görünür olmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Akçay, kişinin alerjenlerle temas sürecinde, cilt yüzeyinde daha evvelinde bulunan tahriş olmuş bölgelerin terlemesiyle; kulak memesi, göz kapakları gibi hassas cilt bölgelerinin kuruması ve soyulması gibi etmenlerden kaynaklı olarak alerjinin meydana geliş akışının etkilendiğini belirtmiştir. Spesifik olarak krom, deri ya da nikel içeren aksesuarlar, alerjik tepkimelere neden oluşturabilmektedir.

Lateks alerjisi

Lateks alerjisi, kauçuk ağacının öz suyunun bir dizi kimyasal işlem görmesiyle elde edilir. Gündelik yaşantıda sıklıkla karşılaşılan yaklaşık 35 binden fazla maddenin lateks içerdiği belirtilmektedir. Prof. Dr. Akçay, günlük hayatta; oyuncak, bulaşık eldiveni, yapıştırıcı, ayakkabı, elektrik kablosu, boya, emzik ya da biberon gibi eşyalarla temas halinde lateks alerjisinin görülebileceğini ifade etti.

 Kapalı alan alerjisi

Çoğunlukla büro gibi ofis ortamlarında görülen ve net bir sebebi tanımlanmamış olan hasta bina sendromu hastalığında vücutta; baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, hapşırma, gözlerde sulanma, boğazda kuruluk ve yanma, göğüste sıkışma ve gıcık şeklinde öksürük, ciltte kuruluk, konsantrasyon zorluğu ya da burun kanaması biçiminde gözlemlenebilir.

 Besin alerjisi

Prof. Dr. Akçay: ‘Çilek, pancar, muz, istiridye, kekik, bal, zencefil, rezene, çikolata ve deniz ürünleri vücutta alerjik reaksiyonlar oluşturma potansiyeline sahip yiyeceklerdir. Gizli besin alerjisi reaksiyonları kişinin vücudunun bazı bölgelerinde kızarıklık, kaşıntı, gözlerde sulanma, karın ağrısı ve kusma gibi semptomlarla kendini gösterir’.

 Güneş alerjisi

Yaz aylarında olmamız sebebiyle güneşe çokça maruz kalan kişiler kendilerinde daha evvel görmeseler de vücutlarında yeni oluşan gizli güneş alerjisi semptomlarına rastlayabilirler. Prof. Dr. Ahmet Akçay, güneş alerjisini üç başlık altında tanımlamaktadır. İlk olarak Fotoallerjik reaksiyonlarda, vücudun güneş gören bölgelerinde alerjik egzama veya güneş yanığına benzerlik gösteren kızarıklıklar ve döküntüler meydana gelmektedir. Öte yandan Fototoksik reaksiyonlar, normal şartlarda alerjik reaksiyon göstermeyecek bir dalga boyunun; çeşitli bitkiler, dere otu, anason, rezene, baklagiller, turunçgiller, ilaçlar ve boyalar gibi ışığa karşı hassasiyete neden oluşturabilecek elementler ile temas etmesi neticesinde meydana gelmektedir. Polimorf Işık Döküntüsüne bakıldığında ise vücudun güneşe maruz kalan yerlerinde, güneş kendini gösterdikten sonra 30 dakika içinde meydana gelen kırmızı döküntüler şeklinde oluşmaktadır. Yanaklar, kollar, alın, göğüs altı bölgelerinde aniden ortaya çıkmaktadır.

Gizle alerjiler nasıl tespit edilir?

Gizli alerjiye neden olan alerjenlerin saptanması normal ciltten yapılan alerji testleri ve kan testleriyle anlaşılamayabilir. Bunun asıl sebebi alerji mekanizmasının farklı mekanizmalarla çalışıyor olmasıdır. Gizli alerjilerden temasa bağlı olanlar yama testleri ile gizli besin alerjiler ise özel kan testleri ve besin yükleme testleri ile fiziksel uyarılar ile olan testler hastalığa özgü özel testler ile ortaya çıkarılabilmektedir. Sadece bir test yaptırılarak alerjik hastalığın her nedeni ortaya çıkarılamaz ve bu sebeplerden dolayı da alerji testinde alerjinizin çıkmaması sizin alerjinizin olmadığı anlamına gelmemektedir.