Geleneksel yöntemlerle Bursa ipeğini gelecek kuşaklara öğretiyorlar

Bursa'nın dağ ilçelerinde geleneksel yöntemlerle dokunan kumaşlar, gelecek nesillere aktarılıyor. Son dönemde ilginin azalmasını önlemek için "Bursa İpeği Hayat Buluyor Projesi" kapsamında oluşturulan atölyelerde, yaşlı kadınlar genç nesillere geleneksel teknikleri öğretiyor.

Bursa Büyükşehir Belediyesinin hayata geçirdiği projeyle, dağ ilçelerinden Keles'e bağlı Sorgun ve Harmancık'ın Karaca mahallelerinde el dokuması kumaş tezgâhları satın alınarak atölyeler kuruldu. Geleneksel "kara tezgâhta dokuma tekniklerini bilen kadınlar ile usta öğreticiler, genç kadınlara teknikleri öğreterek dokumacılıkta ustalaşmalarına destek verdi. Kadınların binbir emekle tezgâhlarda ipek ve pamuklu iplik kullanarak dokuduğu kumaşlardan üretilen bornoz, peştamal, yemek takımı, masa takımı gibi ürünler Bursa ipeğinin yaşatılmasına ve tanıtılmasına katkı sağlıyor.

Kullanılmayan okullarda eğitim verildi

Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezi üretim sorumlusu Mehmet Ünal, 6 yıl önce başladıkları projeyle ilk olarak yaşlı nesildeki hafızayı gelecek kuşağa aktarmayı hedeflediklerini söyledi.

Söz konusu kırsal mahallelerde kullanılmayan okulların tadilatını yapıp iç düzenini sağladıktan sonra kumaş atölyesine dönüştürdüklerini belirten Ünal, şöyle devam etti: "Buralardaki kadınlar, daha önce dokumayı biliyorlardı ancak 30 yıl ara vermişlerdi. Teyzelerimize projeyi anlattığımızda heyecanlandılar. Bu nostaljinin yeniden geri gelmesi ve kaybolmuş bir meslekten yeniden ekmek parası çıkartmaları, onları heyecanlandırdı. Bu teyzeler, nineler, bizi kırmadılar ve tezgâhların başına oturdular. Yanlarına da genç kızları oturttuk, başlarına da Bursa Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kurslarından (BUSMEK) sertifikalı hocaları sorumlu olarak koyduk. Bu teyzelerimiz, ninelerimiz iki sene içinde gençlere ne biliyorsa aktardı." 

Dokumalara uluslararası alanda yoğun ilgi

Ünal, kadınların üretim ve tasarım merkezinden gönderilen iplerle "bez ayağı" denilen iki çerçeveli tezgâhlarda çalıştığını dile getirdi. Şu anda iki çerçeveli bez ayağında yapabilecekleri en üst kalitede ürünleri çıkarttıklarını vurgulayan Ünal, "Şallar, peştamallar, Osmanlı döneminde kullanılan hamam havluları, takımlar, yüz ve vücut keseleri imal ediyoruz. Bugün kadınların yaptıkları ürünler, o kadar güzel, o kadar muhteşem oldu ki yurt dışına da gönderiyoruz. ABD'de, Kanada'da müşterilerimiz var." ifadelerini kullandı.

Dokunan kumaşların yapısına değinen Ünal, çözgüsünde çok kaliteli pamuk, atkısında ipek kullandıklarını, yüzde 100 ipek ürünlerinin bulunduğunu bildirdi. Ünal, atölyelerde çalışan kadınlara aylık ödeme yapıldığını ifade etti. 

Gençlere yeni bir iş imkanı sunuyorlar

Sorgun Mahallesi'ndeki atölyede usta öğretici olan Ayşe Durak da kumaş dokumaya 25 yıl önce başladığını belirtti. Atölyede 7 dokuma tezgâhı olduğunu ve bir kişinin günde 3 metre kumaş dokuyabildiğini anlatan Durak, "Sabahtan evdeki işlerini bitirip geliyorlar, parça, metre hesabı dokuma yapıyorlar. Hem arkadaş ortamı çok güzel oluyor hem de burada çalışıp evlerine ekmek götürüyorlar. Çoluğuna çocuğuna destek oluyor, çocuklarını okutuyorlar." diye konuştu. 

Dokuma işinde çalışan Aysel Durak ise daha önce dokumayı bilmediğine değinerek, "Elimizin emeğini alıyoruz burada. Dokuma yapmak, çok zevkli. Her gün geliyorum. Sabahtan akşama kadar durduğum oluyor. Bazen de 3-4 saat kalıyorum." dedi.

Kaynak:AA