Tatlı denilince hepimizin bir tercihi ve zevki vardır. Kimimiz şerbetli tatlı sever, kimimiz sütlü… Ancak yapılan araştırma dünyanın dört bir tarafından en iyi 50 tatlıyı belirledi. İngiliz mutfağının karamelli yapışkan keki, Fransa’nun Creme brulee’si hepsi birbirinden leziz reçeteye birlikte göz atalım.
CNN Travel’ın seçimiyle dünyanın dört bir yanından mutlaka tadılması gereken geleneksel tatlılar belirlendi. Aralarında Türk tatlıları da yerini aldı. Geleneksel lezzetlere birlikte bakalım.
Alfajores
Güney Amerika kıtasında bulunan birçok ülkede karşımıza çıkan bu tatlıları araları karamel gibi çeşitli malzemelerle doldurulmuş un kurabiyeleri olarak tarif etmek mümkün.
Apfelstrudel
Avusturya'nın geleneksel tatlısı apfelstrudel için elma dilimleri, ceviz ve kuru üzüm çıtır çıtır hamurların arasına sarılıyor. Üzerine pudra şekeri serpiliyor.
Baklava
Tabii ki Türkiye denince ilk akla gelen tatlı baklava. Anlatmaya gerek bile yok. Baklavanın Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü coğrafyanın genelinde zevke tüketildiğini de hatırlatalım.
Brownie
Son yıllarda ülkemizde de çok sevilen brownie, Amerikan kökenli bir tatlı. 100 yılı aşkın bir geçmişi olan brownie'nin üzerine sundae denilen dondurmalardan konarak yenmesi makbul.
Burma
Yine Türkiye'den ve Ortadoğu coğrafyasından çok tanıdık bir lezzet... Kadayıfın içine ceviz ya da fıstık dolduruluyor. Pişirildikten sonra şerbete batırılıyor. Muhteşem!
Cannoli
İtalya'nın, daha da net konuşmak gerekirse Sicilya'nın geleneksel tatlısı cannoli için hamurlar çubuklara sarılıp yağda kızartılıyor. Ardından içine krema dolduruluyor. Çeşit çeşit aromalı cannoli'lerle karşılaşabilirsiniz.
Cendol
Singapur'a gidenler bu çok renkli tatlıyı hatırlayacaklardır. Buzlu Hindistan cevizi sütünün içine pirinç unundan yapılma yeşil bir jöle ve bir kaşık tatlandırılmış fasulye ekleniyor.
Cornes de Gazelle
Fas'ın adı "ceylan boynuzu" anlamına gelen bu meşhur tatlısı için hamurların içi portakal çiçeği ile lezzetlendirilmiş dövülmüş bademle dolduruluyor. Piştikten sonra tatlıların üzerine pudra şekeri serpiliyor.
Creme brulee
Mis gibi vanilyalı muhallebinin üzerine serpilen şeker pürmüzle yakılıyor. Çıtır çıtır bir kabuk ve yumuşacık bir sütlü tatlı. Tabii ki Fransa'dan...
Çikolatalı mus
Köpük çikolata da denen bu tatlı Fransa'nın en sevilenlerinden. Geçmişte tatlıyı yaparken kıvamının köpük köpük olması için çikolatayı birkaç metre yukarıdan dökerlermiş.
Damla çikolatalı kurabiye
1938’de Ruth Graves Wakefield isimli Amerikalı tarafından icat edilen bu kurabiyelerin dışının kıtır içinin ise yumuşak olması makbul. Kurabiyenin formülünün Wakefield tarafından bir çikolata üreticisine ömür boyu çikolata karşılığında satması da ilginç bir anekdot.
Dan tat
Hong Kong'un bu ünlü tatlısı için kat kat hamurların içine yumurtalı bir muhallebi dolduruluyor. Dan tat en çok fırından yeni çıktığında yenirse keyif veriyor.
Doughnut
Donut diye de bilinen bu tatlının isminin kelime anlamı "hamur fındığı". ABD'den çıkıp Türkiye dahil tüm dünyaya yayılan ve çok da sevilen lezzetlerden.
Eszterhazy torta
Macaristan'ın geleneksel pastası için bademli mereng katmanlarının arası çikolatalı kremayla doldurulup üst üste diziliyor. En üste de çikolata ve vanilyalı krema sürülüyor.
Flan
Latin Amerika ülkelerinin genelinde karşımıza çıkan bir diğer tatlı da flan. Buraya İspanya'dan gittiği tahmin edilen flan'ın Türkiye'deki karşılığının krem karamel olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Gateau fondant au chocolat
Yani erimiş çikolatalı pasta adından da anlayabileceğiniz gibi bir Fransız lezzeti. Sufleye benzeyen bu pastanın pişirilmesinde ve servis edilmesinde zamanlama kritik. Fazla pişerse akışkanlığını kaybediyor, az pişerse hamur kalıyor.
Gelato
İtalyan dondurması diye açıklayabileceğimiz gelato, hem kalorisinin daha düşük olması hem de daha soğuk olması nedeniyle diğer Batı ülkelerindeki kremamsı dondurmalardan ayrışıyor. Bizim damak tadımıza gayet uygun olduğunu söyleyebiliriz.
Gulab jamun
Hindistan'ın geleneksel tatlısı ise gulab jamun adı verilen bu lokmalar. Ancak gulab jamun hamurla değil koyulaştırılmış sütle yapılıyor ve sıvı yağ yerine sadeyağda kızartılıyor. Şerbetine de aroma versin diye kakule ve gül suyu ekleniyor. Zaten gulab da gül suyu demek.
Hindistan cevizli pasta
ABD'nin güney eyaletlerinde yapılan bu pastanın araları ve üstü krema kıvamında Hindistan cevizi rendesiyle kaplı. Damakta bırakacağı lezzeti hayal edebiliyor musunuz?
Karamelli yapışkan kek
İngiliz mutfağının bu çok sevilen tatlısı için hurmalı bir kekin üzerine karamelli bir sos dökülüyor. Ünlü şef Gordon Ramsay'nin de spesiyallerinden olan bu kekin görüntüsü bile iştah açmak için yeterli.
Japon cheesecake'i
Bildiğimiz cheesecake'lerden çok daha pofuduk olan bu cheesecake'in görüntüsü sıradan bir keki andırıyor ancak lezzeti efsane.
Jian dui
Çin'in meşhur tatlısı olan bu susamlı topların içi genellikle tatlı fasulye macunuyla ya da nilüfer çiçeklerinin tohumlarından elde edilen bir püreyle dolduruluyor. Dışı çıtır, içi yumuşacık oluyor.
Kadayıf
Yine Ortadoğu'nun genelinde karşımıza çıkan bir lezzet. Türkiye'de de yassı kadayıf ya da taş kadayıf dediğimiz bu tatlı farklı yörelerde taze peynir, kuru meyve, fıstık, gül suyu ya da tarçınlı kremayla tatlandırılıyor.
Kara orman pastası
Almanya'nın geleneksel tatlısı da Kara Orman pastası. Kakaolu kekin üzerine vişne şurubu dökülüyor ve krema sürülüyor. Ortaya çıkan lezzeti tarif etmek ne mümkün...
Kardemummabullar
İsveç'in geleneksel tatlısı bol baharatlı ama tatlı kakuleli çörekler. Bu çörekler İsveç'te çalışanların günde 2 kez yaptıkları ve fika adı verilen kahve molası sırasında yeniyor.
Kashata
Doğu Afrika'da karşımıza çıkan kashata için fıstık, Hindistan cevizi ya da ikisi birden karamelize şekerle karıştırılıyor. Ardından kalıp halinde kurutuluyor ve parçalanıyor. Krokanın Afrikalı kuzeni diyebiliriz.
Kifli
Macaristan'dan bir diğer geleneksel tatlı da kifli. İçi kayısı ve erikle dolu bu ay şeklindeki kurabiyeleri kruvasana benzetmekle yanlış yapmış olmayız.
Kouign amann
Fransa'nın Breton bölgesine özgü bu dışı karamelli hamur tatlısı o bölge dışında pek bilinmiyordu. Ancak ünlü şef Dominique Ansel SoHo'daki fırınında kouign amann'ları tezgaha yerleştirince bir anda çok favori lezzetlerden biri haline geldi.
Kulfi
Yine Hindistan'a ait bir sütlü tatlı... Taze süt kısık ateşte saatlerce karıştırılarak pişiriliyor ve şekeri açığa çıkıyor. Ardından kalıplar içinde dondurulan kulfi soğuk yeniyor.
Künefe
Sadece Türkiye'de değil birçok Doğu Akdeniz ülkesinde karşımıza çıkan künefeyi çok fazla anlatmaya gerek yok. Zaten lezzetini anlatmaya da kelimeler kifayetsiz kalıyor.
Limonlu tart
Fransa'nın bir diğer geleneksel tatlısı olan limonlu tartın asıl heyecan verici özelliği kıtır kıtır ağızda dağılan tabanı.
Linzer torte
Avusturya'nın bir diğer geleneksel tatlısı da linzer torte. Kek ve tart arası bir tatlı olan linzer torte'nin içinde bulunan bademli reçel dolgusu bir harika...
Mamul
Türkiye'de de mamül ya da kömbe diye bilinen ve özel kalıplarda yapılan bu kurabiyeler Ortadoğu'nun birçok bölgesinde karşımıza çıkabiliyor. Mamulun içine hurma, ceviz vb. dolduruluyor ve özellikle bayram sofralarında yerini alıyor.
Mandazi
Sudan, Uganda, Kenya, Mozambik, Tanzanya gibi birçok Afrika ülkesinde yapılan bu hamur tatlısının özelliği içine eklenen Hindistan cevizi sütünün verdiği yumuşaklık ve lezzet. Bazen içine bir tutam kakule de ekleniyor.
Mangolu yapışkan pirinç
Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yetiştirilen özel bir tür pirinçle yapılan bu tatlı Tayland mutfağından. Kıvamı bildiğimiz pirinçten daha yapışkan olan bu pirincin yanına ya tatlı mango nam dok mai ya da ekşi mango aok rong ekleniyor.
Medovik
Rusya'nın bu geleneksel pastasının özelliği kat kat ince keklerin arasındaki ballı krema. Pastanın keklerinin sayısının 10'a kadar çıkabildiğini de hatırlatalım.
M'hanncha
Fas'tan bir diğer meşhur tatlı da m'hanncha. Bu tatlı için portakal çiçeği suyu ve sakızla tatlandırılmış bademler yufkaya sarılıyor ve sarmal şekilde tepsiye yerleştiriliyor. Görüntüsü nedeniyle "yılan kek" de deniyor.
New York cheesecake
Cheesecake dünyanın birçok yerinde yapılan bir tatlı olsa da New York'unki diğerlerinden bir adım önde duruyor. Tabanı çok ince olan New York cheesecake'in peynirinin lezzeti de çok zengin.
Oliebollen
Hollanda'nın geleneksel tatlısı da oliebollen isimli yağda kızarmış hamur topları. Bu topların hamuruna kuru üzüm ya da kuş üzümü ekleniyor. Piştikten sonra pudra şekerine bulanıyor. Genelde sokak lezzeti olarak tüketilen oliebollen'in yılbaşında yenmesi de bir Hollanda adeti.
Pavlova
Avustralya ve Yeni Zelanda arasında bir anlaşmazlık konusu olan Pavlova, adını Rus balerin Anna Pavlova'dan alıyor. Dışı çıtır çıtır içi yumuşacık tatlı merengin ortasına krema dolduruluyor, üzerine ise ekşi meyveler yerleştiriliyor.
Polvorones
Filipinler, İspanya ve Latin Amerika'da karşımıza çıkan bu pudra şekerli kurabiyeler, dokunduğunuz anda dağılacak kadar gevrek ve hassas. Bu kurabiyelere Meksika düğün kurabiyesi de deniyor.
Rigo jancsi
Macaristan'dan bir tatlı daha... Kabarık çikolatalı kekin arasına kayısı reçeli ve çikolatalı köpük krema sürülüyor. Bu pastanın bir diğer özelliği de küp şeklinde yapılması.
Safranlı dondurma
Komşumuz İran'ın mutfağında çok önemli bir yeri olan safran bu kez dondurmaya katılmış. İçinde ayrıca gül suyu ve fıstık olan safranlı dondurma özel günlerde sofralarda mutlaka bulunuyor.
Tarte tatin
Fransa'dan bir diğer ünlü tatlı da tarte tatin. Elma, şeker ve tereyağı tavaya yerleştiriliyor. Üzeri hamurla kapatılıyor. Hamur pişerken diğer malzemeleri de mühürlüyor. Şeker karamelize oluyor, elmalar eriyor. Daha fazla söze gerek var mı?
Tiramisu
İşte adını da tadını da tanıdığımız bir diğer tatlı daha. İtalyanca "beni neşelendir, keyiflendir" anlamına gelen kahveli tatlı tiramisu bugün bütün dünyada çok sevilen bir lezzet.
Tres leches
Kelime anlamı "üç süt" olan tres leches pastası Meksika'da ve Güney Amerika'da yapılıyor. Kek bu üç çeşit sütü güzelce emiyor ve sünger gibi oluyor. 'Tres leches'in Türkçe'ye trileçe olarak girdiğini de söylemeden geçmeyelim.
Trifle
İngilizlerin bir diğer meşhur tatlısı da kek, krema ve reçel ya da taze meyvelerle yapılan trifle. Çok pratik olan bu tatlı, yenmeyen kekleri değerlendirmek için de çok doğru bir tarif olabilir.
Tub tim krob
Tayland'ın bir diğer tatlısı da adı "çıtır yakutlar" anlamına gelen tub tim krob. Su kestaneleri nar şurubuna batırılıyor, tapyoka ununa bulanıyor ardından da haşlanıyor. Sonuçta hem çıtır hem de yumuşak bir tatlı ortaya çıkıyor. Hindistan cevizi sütü de tatlıya hafif bir tuzluluk katıyor.
Vişneli turta
ABD'nin Ortabatı eyaletlerinde meşhur olan bu tatlının tatlı hamuruyla ekşi meyveleri aynı anda ağzınıza attığınızda enfes bir denge yaratıyor.
Xue hua bing
Tayvan'ın bu tatlısı da bir nevi dondurma. Yeşil çaydan meyve püresine birçok farklı malzemeyle tatlandırılan krema önce iyice donduruluyor ardından tıraşlanarak kaselere bölüştürülüyor. Üzerine kırmızı fasulye macunu, taro, çim reçeli, taze meyveler, koyulaştırılmış tatlı süt ve mochi denilen hamur tatlısı ekleniyor.
Yazar: Merjam
13 Ağustos 2021
