Doğanın iyileştirici gücü EKO TERAPİ

Doğa terapisi ya da Japon shinrin-yoku (orman banyosu) olarak da bilinen eko terapi, kulağa yeni çağ el kitabından fırlamış gibi gelse de aslında yüzyıllardır bildiğimiz bir yöntemin modern adı ve dışarı çıkmanın, doğayla iç içe olmanın fiziksel ve psikolojik sağlımızı ne denli güçlü iyileştirdiğine dair bir içeriğe sahip. Amerikalı yazar Henry David Thoreau, 1853’te günlüğüne şöyle bir cümle düşmüştü: “Tamamen kendime ait bir odam var; doğa.” Covid-19 salgının derinliklerinde evlerimizle sınırlı, aile ve arkadaşlarımızla izole edilmiş mekanlarda yaşamak zorunda kaldığımızda çoğumuzun kafasını dağıtmak ve pandeminin yarattığı psikolojik buhranın üstesinden gelmek için gidebileceğimiz tek yer dışarısıydı. Sürekli kilitlenmeler arasında değerli bir meta olan hareket özgürlüğüne olanak tanıyan doğa ve dış yaşam, Thoreau’nun belirttiği gibi tamamıyla bize ait olan daha doğrusu bizi izole kılan ortam oldu.

Peki, pandemiyi bir kenara bırakalım; ormanda yürürken, parkta bir bankta otururken, kuş cıvıltılarını dinlerken, kumsalda vakit geçirirken ya da gün batımını izlerken büyük bir rahatlama, huzur ve sakinlik duygusu hissediyoruz. Doğadaki bu deneyimlerin böyle olumlu duygular uyandırmasının iyi bir nedeni var. Bilim, yüzyıllardır bildiğimiz bu durumu destekliyor: Akıl ve ruh sağlığı ile doğal yaşam arasında güçlü bir bağlantı var.

Zihinsel ve Fiziksel Eylem Süreci

İnsanların zihinsel stresörlerle başa çıkmalarına ve yaşam kalitelerini iyileştirmelerine yardımcı olmak için doğaya sırtını dayayan eko terapi, kapsamlı bir program yani bunu sadece doğada zaman geçirmek gibi düşünmemek lazım. Doğada arkadaşlarla yürüyüş yapmak ya da köpeğinizle dışarıda oynamak terapötik ya da harika bir doğa deneyimi. Eko terapi ise doğa temelli şemsiye bir terim. İki eylem arasındaki en temel farkı bir terapistin/ uzmanın varlığı oluşturuyor. Terapistlerin rolü genelde göz ardı edilir ama danışanların hem doğal hem de sosyal çevreyle etkileşimlerini kolaylaştırmada ve seans için klinik hedefler belirlemede anahtar rol oynarlar. Eko terapi sürecine dahil olmanın birçok yolu var. Örneğin, bir ofiste seans yapmak yerine dışarıda bir terapist ile buluşmak gibi.

Eko terapi kendi içinde farklı alt modaliteler de içeriyor; bahçecilik, çiftçilik, orman banyosu, hayvan destekli terapi, doğa sanatı bunlardan bazıları.

Eko terapi ile doğada bulunma arasındaki ayrımı oluşturan bir başka başlık da zihinselliğin ve fizikselliğin bir arada olmasıdır. Araştırmalar ve incelemeler; doğal ortamların sağlık açısından faydalarını birçok kez analiz etti ve stresi azalttığını, öz saygıyı geliştirdiğini, esenlik verdiğini, olumlu düşünmeye sevk ettiğini ortaya koydu. Ve aynı araştırmalar doğal ortamların fiziksel aktiviteyi de teşvik ettiğini gösteriyor. Örneğin; bir eko terapi bahçıvanlık seansı, aynı zamanda fiziksel hareketi de destekliyor ve bu tür bir fiziksel hareketin diğerlerine oranla sağlık yararına daha fazla katkı sunduğu raporların çıktılarına yansıyor. Eko terapi aynı zamanda sosyalleşme fırsatları sunan bir anlayışa sahip. Bu da onun bir ruh sağlığı tedavisi için kullanılmasının nedenlerinden biri. Araştırmalar, yalnızlık ve sosyal izolasyonun sağlığa obeziteden iki kat daha zararlı olduğunu gösteriyor, hatta fiziksel hareketsizlikten bile daha zararlı. Sosyalleşme, daha yüksek yaşam beklentisi ile ilişkilidir ve araştırmalar, güçlü sosyal ilişkilerin daha uzun ömür ile eşdeğer olduğunu kaydediyor.

Eko terapiye yönelik yapılan araştırmaların sonuçları şu an için nitel verilerden ve danışanlardan alınan geri bildirimlerden oluşsa da bu sağlık anlayışının popülasyon üzerindeki etkisinin hızla artması ve son üç yıl içinde bir akım haline gelmesi ile araştırmaların derinliği de artıyor. Son olarak İngiltere’de “Mind.org” tarafından gerçekleştirilen derinlikli bir araştırma, düzenli tedavi alan kişilerde benlik saygısı, sakinlik ve sosyal katılımda önemli gelişmeler kaydetti. Azalan öfke, gerginlik, depresyon gibi gelişmelerin yanı sıra fizyolojik stresin azaldığını da gösteren araştırmanın verileri nicel olarak kabul edildi.