“Demir Leydi” Margaret Thatcher kimdir?

Dünya tarihine ismini yazdırmış kadınlardan bahis açıldığında ve 20’nci yüzyıl söz konusu olduğunda aradan sıyrılıp öne çıkan bir isim Margaret Thatcher oluyor. 80’lerde sadece İngiltere’de değil, ABD ve Kanada başta olmak üzere Türkiye’yi de içine alan ülkelerde kökten değişikliklere neden oldu. Demir Leydi lakaplı Margaret Thatcher yaşam öyküsünü sizler için derledik.

Margaret Thatcher, 13 Ekim 1925 tarihinde İngiltere’nin Grantham kasabasında doğdu. Manav bir babanın kızı olan Tratcher’ın evlenmeden önceki adı Margaret Hilda Roberts’dı. Somerville Koleji’nde kimya üzerine eğitim aldı. Babasından aldığı sıkı Metodist dini inancı burada da sürdürdü. 1946 yılında, Oxford Üniversitesi Muhafazakârlar Derneği’ne başkan olarak seçildi. Babası Alfred Roberts, manavlığın yanı sıra yerel bir siyasetçiydi. Margaret babasının da etkisiyle 1950 yılında Muhafazakâr Parti’den seçimlere girdi.

1951'de zengin bir iş adamı olan Denis Thatcher ile evlendi. 1959 yılında, Finchley bölgesinden aday olduğu seçimi kazanarak Avam Kamarası’ından meclise girdi. 1967 yılında ulaştırmadan sorumlu devlet bakanlığına getirildi. 1970 seçimlerini Muhafazakâr Parti’nin kazanmasıyla birlikte eğitimden sorumlu devlet bakanı oldu.

Bu dönemde 7-11 yaş arasındaki çocuklara dağıtılan ücretsiz sütü kaldırınca kamuoyunda lakabı süt hırsızına çıktı. 1974 yılında, Muhafazakâr Parti Başkanı Heat seçimi kaybetti. Heat’ın ekonomi politikalarını beğenmeyen Thatcher, seçim sonuçlarından faydalanmak istedi. 11 Şubat 1975 tarihinde yapılan seçimde Muhafazakâr Parti’den başkan adayı oldu.

Seçimleri kazanan Thatcher, partinin yeni genel başkanı oldu. 1979 yılında yapılan genel seçimlerde Callaghan Hükümeti’nin düşmesi üzerine Muhafazakâr Parti’den başbakan oldu. Liberal bir siyasi politika izleyen Margaret Thatcher, artan işsizlik ve enfasyona rağmen vergi oranlarını arttırarak muhalefetten sert eleştriler aldı. Eleştrilere rağmen yolundan dönmeyeceğini açıklasa da 1978-1983 yılları arasında %30 gerileyen sanayi üretimi ve %5'lere kadar yükselen işsizlik oranı karşısında hükümet güç kaybediyordu. 1982 yılında, Arjantin ile yapılan Falkland Savaşı'ndan İngiltere’nin galip ayrılmasıyla kamuoyundaki endişeleri ortadan kaldırdı.

Ekonomik hayatın ülkede kötüye gitmesi, siyasetçiler ile sendikalar arasında büyük bir gerginlik oluşturdu. Zamanla İngiltere’de sendika sistemi çökmeye başladı. Hükümetin mali politikasından memnun olmayan IRA, Thatcher'a bir suikast düzenledi. Ancak bu girişim başarısız oldu. Özelleştirmeyi destekleyen politikalara imza atan Thatcher, ülkedeki pek çok kamu kuruluşunu halka açarak vatandaşların beğenisini kazanan bir politika uyguladı. Bu politikanın olumlu sonuç vermesi İngiliz halkının görüşlerini bir kez daha Muhafazakâr Parti lehine değiştirerek 1987 seçimlerini kazanmalarına yol açtı.

22 Kasım 1990 tarihinde yapılan oylama öncesi Thatcher muhalefetin baskılarına dayanamayarak, kendi isteğiyle partisinden istifa etmek zorunda kaldı. Siyasi yaşamının sona ermesinin ardından Barones ünvanına layık görüldü. Böylece Lordlar Kamarasına girme fırsatı yakaladı. Bu tarihten sonra, Avam Kamarası’nda aktif siyasette bulunmadı.

Margaret Thatcher, 8 Nisan 2013 günü Londra'daki evinde felç geçirerek hayatını kaybetti.

Ödülleri

Asil Garter Örgütü leydisi

Liyakat Madalyası

Majestelerinin Privy Konseyi üyesi

Kraliyet Derneği üyesi

Carlton Klübünün onursal üyesi, klübün tüm üyelik hakları tanınan tek kadın üyesi

Başkanlık Özgürlük Madalyası (ABD)

Cumhuriyetçi Senatoryal Özgürlük Madalyası (ABD)

Ronald Reagan Özgürlük Ödülü (ABD)