”Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” Sergisi Meşher’de!

Yunan mitolojisinden Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşk mitinden hareketle, yurt içi ve yurt dışından toplam 44 sanatçının 120’ye yakın eserinden oluşan ve Selen Ansen’in küratörlüğünde düzenlenen Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? adlı sergi, 12 Şubat 2023 tarihine kadar Meşher’de görülebilecek.

Antik Yunan mitolojisinden Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşk mitinden hareketle kurgulanan Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? grup sergisi yansıma, yankılanma, başkalaşma temalarını günümüzün sanatsal ve toplumsal dinamiklerinin ışığında yorumluyor. Ödünç alınan eserlerin yanı sıra, Vehbi Koç Vakfı desteğiyle bu sergi bağlamında çeşitli mecralarda üretilen yapıtlar da yer alıyor.

İsmini Emily Dickinson’ın “Ben Hiç Kimseyim! Sen Kimsin?” şiirinden esinlenerek alan sergi, ziyaretçileri sayısızca sen(ler), ben(ler), arzular, anlatılar, imgeler ve yaşanmışlıklar arasında ilişkilerin örüldüğü bir alana davet ediyor. Sergi, Ekho ve Narkissos’un mitinin ve mitolojik anlatının döngüsel ve tekerrüre dayalı yapısını benimsiyor. Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? hikâyenin geriye bıraktıklarını odağına alarak uzak, geçmiş ya da yabancı şeylerin bize kadar ulaşması ve hayatlarımıza eklenmesi için zaruri mesafeleri vurguluyor.

Görsel, işitsel ve dokunsal boyutların iç içe geçtiği bu alanı oluşturan eserler, ten ve ses, ses ve suret, ben ve öteki, insan ve gayri-insan, maddi ve maddi olmayan şeyler arasında çeşitli ilişkilenme biçimlerini deneyim imkânları sunuyor. Bir yandan çağdaş dünyanın yansıma ve yanılsama sorunsallarıyla bağlanırken, diğer yandan tarih boyunca beden, var oluş/yok oluş, kimlik, temsil ile özdeşleştirilen yüz, ayna, gölge, iz gibi öğelere sanatsal bir bakış sunuyor.

Sanatçılar: Marina Abramović, Erol Akyavaş, Dieter Appelt, Koray Ariş, Eylül Aslan, Levent Aygül, Mehtap Baydu, Deniz Bilgin, Handan Börüteçene, Elina Brotherus, Betty Bui, Claude Cahun, Aslı Çavuşoğlu, Laurence Demaison, Lee Friedlander, Ryan Gander, Nan Goldin, Jessica Harrison, Camille Henrot, Charles Holland & Elly Ward, Talbot Hughes, John Isaacs, Fatoş İrwen, Gizem Karakaş, Nermin Kura, Marcantonio Raimondi Malerba, Bevis Martin & Charlie Youle, Radenko Milak, İz Öztat, İz & Ra, Evan Penny, Gerhard Richter, Necla Rüzgar, Stéphanie Saadé, Fabrice Samyn, Jenny Saville & Glen Luchford, Yusuf Sevinçli, Yaşam Şaşmazer, Ayça Telgeren, Defne Tesal, VOID

Ekho ve Narkissos

Yunan mitolojisine uzanan Ekho ve Narkissos miti birçok versiyona sahiptir. Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? sergisi Ovidius’un birinci yüzyılda yazdığı Başkalaşımlar isimli epik şiirinden ilham alıyor.

Mit bir orman perisi olan Ekho ve güzelliği dillere destan Narkissos’un karşılıksız aşkından yola çıkar. Geveze olmakla suçlanmış Ekho, tanrılar tarafından asla kendi adına konuşmamak, işittiği sesleri ikilemek ve duyduğu sözlerin son kelimelerini tekrar etmekle cezalandırılmıştır. Günlerden bir gün, uzaktan gördüğü Narkissos’a vurulur, fakat genç adam aşkına karşılık vermez, onu kendinden uzaklaştırır. Ekho kahrından, gözlerden ırak kendisini ölüme terk eder. Ondan geriye bedensiz yankılanan bir ses (echo/yankı) ve taşa dönüşen kemikleri kalır. Narkissos’un kaderi Ekho’nunkine benzerdir. Cezası budur. Günlerden bir gün, bir gölün yüzeyinde gördüğü kendi yüzünün yansımasına vurulur. Aşık olduğu suretin aslında kendisinin olduğunu ve ona asla kavuşamayacağını anlayınca, kendisini ölüme terk eder. Yok olan bedeninin yerine, her yıl bahar öncesinde kendi adını taşıyan bir nergis çiçeği (narcissus) açar.

Selen Ansen kimdir?

1975’te İstanbul’da doğdu. Strazburg March Bloch Üniversitesi’nde Modern Edebiyat ve Sinema (yüksek lisans) eğitimi aldıktan sonra 2001 yılında Sanat Teorisi ve Pratikleri alanında doktorasını tamamladı. Başta Strazburg Ecole Supérieure des Arts Décoratifs olmak üzere Fransa’da farklı sanat ve tasarım okullarında sanat teorisi ve sanat felsefesi eğitimi verdi. 2009–2015 yılları arasında İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Felsefe ve Toplumsal Düşünce ile Karşılaştırmalı Edebiyat yüksek lisans programlarında öğretim görevlisi olarak çalıştı. Ansen, Arter ile ilk temasını 2011’de küratörlüğünü yaptığı Berlinde de Bruyckere (Yara, 2012) sergisi ile kurdu. 2015’te Arter’in küratoryal ekibine katılan Ansen, Marc Quinn (Aklın Uykusu, 2014), It takes two to make an accident (HISK, Belçika, 2015), Her Düşenin Kanadı Yoktur (2016), Kelimeler Pek Gereksiz (2019–2020), Céleste Boursier-Mougenot (offroad v.2, 2019), Cevdet Erek (Bergama Stereotip, 2019–2020), KP Brehmer: Büyük Resim (2020–2021), Candeğer Furtun (2021-2022), Locus Solus (2022), Ahmet Doğu İpek: Başımızda Siyahtan Bir Hâle (2022) sergilerinin küratörlüğünü yaptı; çeşitli uluslararası yayınlara yazılarıyla katkıda bulundu. Ansen, Arter’in Dolapdere’deki yeni binasında hayata geçirdiği Performans Programı’nın (2019–2020) da küratörlüğünü üstlendi.