Arama motorları ne kadar tarafsız?

Belli bir arama sorgusu için hangi sonuçların listeleneceğine arama motorları karar veriyor. Günümüzde bilgiye ulaşmak için en çok kullanılan araçlardan biri olan arama motorlarından, sundukları kaynak özelinde tarafsız olması bekleniyor. Akademisyenler, arama motorlarının ne kadar tarafsız olduğunu araştırdı ve çıkan sonuçlar ilgi çekici oldu.

Arama motorlarında çıkan sonuçların önyargılı olup olmadığı yapılan araştırma ile belirlendi. Google ve Bing arama motorlarının haber arama sonuçları kullanılarak yürütülen çalışmada, 57 tartışmalı konu “bakış açısı” ve “ideoloji” olmak üzere iki farklı önyargı tipi açısından değerlendirildi. Araştırmaya ilişkin makale Information Retrieval dergisinde yayınlandı.

Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Yücel Saygın ile Bilgisayar Bilimi ve Mühendisliği Programı Doktora Öğrencisi Gizem Gezici’nin, arama motorlarının tarafsızlığı ile ilgili olarak University College London’dan (UCL) Dr. Aldo Lipani ve Prof. Emine Yılmaz ile birlikte yürüttükleri araştırma, bu alandaki öncü çalışmalardan biri olarak Information Retrieval dergisinde yayınlandı.

Çalışmanın odağı verilen kullanıcı sorgusuna karşılık arama sisteminin en ilgili sonuçlar döndürüp döndürmediğinin değerlendirilmesi üzerineydi. Arama sorgularında kullanılan 57 tartışmalı konu başlıkları, bilgilendirme içeren ve araştırma amacı ile kurulan ProCon.org web sitesinden alındı.

Arama motorlarının yanlı sonuçlar döndürdüğü gözlemlendi

Google ve Bing arama motorlarının haber arama alanı kullanılarak yürütülen çalışmada, sonuçlar bakış açısı ve ideoloji olmak üzere iki farklı önyargı tipi açısından değerlendirildi. Bu iki farklı önyargı tipi kullanarak ilk olarak arama motorlarının ayrı ayrı önyargılı sonuçlar döndürüp döndürmediğine bakıldı.  

Buna ek olarak, iki arama motoru önyargı seviyesi açısından karşılaştırıldı. Yapılan çalışma sonucunda görüldü ki, arama motorları bakış açısı ile ilgili önyargı içermiyor, ancak iki arama motoru da ideolojik olarak yanlı sonuçlar döndürüyor. Ayrıca, başarımı yüksek olan arama motorunun daha yanlı sonuçlar döndürdüğü gözlemlendi. Elde edilen bulgular, önyargı metriğinin de arama sistemlerinin başarı kriterlerine eklenmesinin gerekliliğini ortaya koydu.