Loğusa dönemindeki annelere bakım önerileri!

Loğusalık her kadın için farklı ve uzun bir tecrübedir. Loğusa döneminde kadınların hem fizyolojik hem de psikolojik değişim yaşamaları olağandır. Peki, bu süreçte kadınlarda sık görülen değişimler nelerdir? Hangi hastalıklar görülebilir? Bakım önerileri nelerdir? İşte tüm detaylar yazımızda…

Dr. Adil Asımgil’in Risale Yayınlarından çıkan “Kadın ve çocuk için sağlık el kitabı” nda konuyla ilgili detaylı bilgiler paylaşıyor. İşte o bilgiler…

Doğumda placentanın da çıkmasıyla başlayan, anne vücudunda ve cinsel organlarda gebelik ve doğuma bağlı değişmelerin, hamilelikten önceki duruma dönüşmeleri için geçen 6-8 haftalık halk arasında bilinen süre olarak 40 günlük döneme loğusalık, anneye de loğusa adı verilir. Aybaşlarının yeniden görülmeye başlanması bu dönemin sona erdiğini gösterir. Loğusalıkta oluşan değimlere kısaca göz atacak olursak:

Rahim küçülmesi

Doğumdan hemen sonra kasılan rahim 4 aylık gebelik büyüklüğüne gelir. Rahimin kısa sürede olan küçülmeden sonra normal boyutuna erişmesi, yavaş yavaş küçülmelerle ortalama 6-8 haftayı bulur.

Akıntı

Rahim büzülürken, çocuğu sarmış olan yapışkan tabakanın yırtılıp parçalanmasıyla ortaya çıkan parçalar, plasentanın rahimden koparken bıraktığı yaradan akan kan ve doğum kanalından düşen hücrelerin oluşturduğu akıntıya özel olarak Loşi adı verilir. Doğumdan sonraki ilk 15 günde çok bol olan loşi giderek azalır ve 15 gün sonra tamamen biter. Bu akıntı sırasında sık sık pet değiştirilerek temizliğe dikkat edilmesi doğru bir davranış olur.

Süt koruması

Emziren kadınlarda, loğusalık bitimine rağmen, hormonal nedenlerle genellikle adet kanamaları görülmez ve gebe kalınmaz. Halk arasında sütüm koruyor diye isimlendirilen bu olayda, sıklıkla kelimesinin üzerinde önemle durmamız gerekmektedir. Çünkü genelde durumun istisna olabileceği bilinmemektedir. Hâlbuki bu tip istisnalar yani emzirip adet görmediği halde gebe kalan anneler hiç de azımsanmayacak sayıdadır. Bunun için, loğusalık sonrası emzirme döneminde, adet görülmese de cinsel ilişkilerde ihtiyatlı dayanmak yerinde olur.

Memelere süt gelmesi

Doğumdan hemen sonra memeler şişip sertleşir, cilt gerilir. Bu rahatsızlıklara ayrıca hafif ateş yükselmesi eklenebilir. Bunlar, memelere süt gelmesinin belirtileridir. Süt gelmiş memeler iltihaplanmaya meyillidir. Bunun için, meme bakımı dikkat ve titizlikle yapılmalıdır. Meme vermeden önce ve sonra meme uçlarını temiz su veya asit borik solüsyonu ile yıkamak, memelerin temizliği için yeterli olacaktır. Emzirme sonrası memeler steril gazlı bez ile kapatılır. Çatlamaları önlemek için krem kullanılabilir.

Loğusa bakımı

Dikkat edilecek 5 husus:

Loşi kontrolü

Vücut Isısı takibi

Beslenme

Kısa zamanda ayağa kalkma

Tansiyon ve nabız takibidir.

Loşi akımı kontrol edilmelidir, çünkü herhangi bir nedenle akamayan loşi birikir ki bu da mikropların üremesi için mükemmel bir ortamdır.

Lohusanın bakımına çok dikkat edilmeli, temizliğe önem verilmelidir. İlk 3 gün sulu ve hafif gıdalar, 3 günden sonra da normal beslenme uygundur. Bazı egzersizler yapmaları yararlıdır.

Vücut ısısının düzenli olarak kontrol edilmesi, ateşli bir hastalığın erken teşhisi ve kolay tedavisine zemin hazırlar. 38° ateş tehlikelidir. Bu durum “Loğusa Hastalıkla” bölümünde anlatacağımız loğusa hummasının ilk belirtisi olabilir.

Loğusa beslenmesinde ilk 3 gün sulu hafif gıdalar, 3 gün sonrasında ise normal beslenme uygundur.

Kan damarlarında dolaşımı rahatlatmak amacıyla anne, doğumun ertesi günü ayağa kaldırılabilir. Doktor tavsiyesi ne göre, uzun süre yatmak doğru olmayacağı gibi, hemen dolaşmaya başlamak da tavsiye edilmez. Loğusanın uzun süre yatması, damarlarda tıkanma gibi bir tehlikeye zemin hazırlar.

Loğusa egzersizleri

Gebelikte hormonların etkisiyle, vücutta organları yerli yerinde tutan bağlar yumuşar ve gevşer. Ayrıca kaslarda da esneme olur. Bu yapıların tekrar eski haline dönmelerine yardımcı olmak amacıyla, loğusalarda aşağıda göstereceğimiz egzersizlerin yapılması faydalı olacaktır.

Loğusa döneminde görülen hastalıklar nelerdir?

Loğusalarda, loğusalık dönemine özgü sayılabilecek 4 hastalıktan bahsetmek istiyoruz. Lohusalık dönemi hastalıklarından lohusa humması günümüzde doğumlarda temizliğe dikkat edilmesi ve antiyotiklerin keşfi ile korkutucu olmaktan çıkmıştır.

Loğusalık humması

Doğum esnasında çeşitli yaralanmalara ve zorlamalara maruz kalan doğum kanalı, doku parçaları, kan pıhtılar ve açık yaraları ile mikropların üremesine uygun bir ortam oluşturur. Eğer, temizlik kurallarına yeterince riayet edilmezse, doğum kanalı sınırlı olarak mikrop kapabilir ve bazen bu ilerleyerek tüm organizmayı sarabilir. Buna loğusalık humması adı verilir. Önceki yıllarda, anne ölümlerinin başlıca nedenleri arasında sayılan loğusa humması, günümüzde doğumlarda temizliğe dikkat edilmesi ve antibiyotiklerin keşfi ile korkutucu olmaktan uzaklaşmıştır.

Loğusa hummasını nasıl tanıyacağız?

Loğusalarda, 24 saat devam eden 38° üzerinde ateş çıkması veya ilk 10 gün de sürekli 38° üzerine ateş yükselmelerinde hemen hekime başvurulmalıdır. Bunun için, loğusa bakımı bölümünde de bahsettiğimiz gibi, her gün loğusanın ateşi ölçülmeli ve temizliğe çok dikkat edilmelidir.

Loşi birikmesi

Loğusalık bölümünün akıntı kısmında anlattığımız loşi; doğum kanalındaki herhangi bir tıkanıklık nedeni ile akamazsa rahimde birikir. Ateş, titreme ve karın bölgesinde ağrıya sebep olur. Bu nedenle loşinin, akıp akmadığı petlerden kontrol edilmelidir.

Mastit (meme iltihabı)

Genellikle, loğusalıkta 8-14. günler arasında rastlanan bu rahatsızlığın sebebi, sütle dolu memelerin mikrop kapması ve enfekte olmasıdır.

Loğusa, memesinde bir gerginlik duymaya başlar, emzirme çok ağrılı olduğundan memelerde bulunan sütün tamamı boşal ulamaz. Bu durum enfeksiyonu arttırır. Sonun da, titreme ve ateşle memede yaygın kızarma, ağrı, sertlik ve isi artışı meydana gelir.

Korunma amacıyla meme başı temizliği önemlidir. Emzirmeden önce eller temizlenmeli, meme başları kaynatılmış su ile yıkanmalıdır. Emzirme bitince, meme başlarına antibiyotikli koruyucu merhem sürülür. Emzirme tekniği de önem taşır. 15 dakikadan fazla emzirmemek, emzirmelerde sırayla bir sağ, bir sol memeden emzirmek ve emzirirken sadece meme ucunu değil, etraftaki koyu renkli alanın bir kısmını da katmak (çocuğun ağzına sokmak) faydalı olacaktır. Tedavi için, meme eşarp biçiminde bir sargı ile omuza asılır, süt birikimini önlemek amacıyla, stile denilen aletle süt boşaltılır (çocuğa verilmez) ve antibiyotik kullanılır. Lohusalık döneminde uzun süre kıpırdamadan yatılırsa kan dolaşımı yavaşlar, kan pıhtılaşma eğilim artar damarların tıkanma ihtimali yükselir.

Damar tıkanmaları

Gebelerde, kanda pıhtılaşma eğilimi artmıştır. Loğusalık döneminde uzun süre kıpırdamadan yatılırsa, kan dolaşık da yavaşlayacağından kanda pıhtı oluşması ve damarları tıkaması ihtimali oldukça yükselir. Lohusalık döneminde uzun süre kıpırdamadan yatırılsa kan dolaşımı yavaşlar, kanda pıhtılaşma eğilimi artar, damarların tıkanma ihtimali yükselir.

Tıkanan damarın bulunduğu organa bağlı olarak belirtiler ortaya çıkar. En tehlikelisi akciğer damarlarının tıkanmamasıdır, en sık görüleni ise bacak damarlarının tıkanmasıdır.

Akciğer damarlarının tıkanması; ağır bir hastalık tablosu oluşturur. Bacak damarları tıkandığında ise ayak şişer, ağrılı ayak, diğer ayağa göre soluk ve nemlidir.