Çocukları sürekli eleştirmekten kaçının!

Çocukların içinde yetiştirildiği aile tipi, çocuklar büyüdükçe kişilik gelişimini hem de toplumsal davranışı etkileyecektir. Yani çekirdek aile dediğimiz kavram anne baba ve çocuklardan oluşurken bu küçük çerçeve ilerde bize büyük tabloyu sunacaktır. Sürekli eleştirilen çocuk nasıl bir yetişkine dönüşür? İşte detayları…

Uzman Klinik Psikolog Fatma Çelik, N-Life için yazdı. İşte yazının tamamı…

Çocuğa bir şey öğretirken kurduğumuz iletişim şekli çok önemlidir

Anne babanın kişilik özellikleri, aile birimin yapısını, yani bir ailenin çocuk yetiştirme yaklaşımını kısmen belirleyebilir. Çocuklar başkalarını gözlemleyerek ve onların yaptığını yaparak davranış biçimlerini kazanırlar (Bandura 1977). Bu yüzden çocuklar için aslında çevresindeki herkes potansiyel bir modeldir ama çocuklar daha çok kendileri sahip olmak istedikleri bir şeyi elde edeni kendisine daha yakın bularak, onu model olarak benimser ve taklit etmeye başlar.

Çocuğa bir şey öğretirken kurduğumuz iletişim şekli, davranış modellerimiz bu yüzden çok önemlidir. Bunu daha da açacak olursak, çocuğunuzun bir daha tekrarlamasını istemediğiniz bir davranış örüntüsünü bıraktırmak istiyorsanuz; bunun için yoğun bir eleştiriye maruz bırakarak çocuğun davranışına çeki düzen vermesini bekleyebilirsiniz, fakat çocuk anne babasından bu davranış örüntüsünü öğrendiği için aynı dili size çeşitli yollarla uygulamaya çalışacaktır. Peki, çocuğunuzu yoğun eleştiriye maruz bırakırsanız yetişkin döneminde ne gibi zorluluklarla karşılaşır?

“Çevresindekilerin onayı olmadan kendisini tedirgin ve kaygılı hisseder”

Anne baba, çocuğun başarıları yerine hataları ve başarısızlıklarını yoğun bir şekilde hissettirdiğinde, çocuk, anne babanın övgüsünü, kabulünü kazanacak kadar iyi olamadığını düşünecektir. Bunun yanında kendisinin olumlu, iyi yönlerine odaklanmak yerine daha çok eksik yönlerini keşfedecektir. Bu durum sonucunda çocuk özgüven ve benlik saygısında kaygı ve düşüklük yaşayarak büyüyecektir. Bu yüzden çevresindekilerin onayı olmadan kendisini tedirgin ve kaygılı hisseder.

Kırılgan olmayı zayıflık olarak görür

Bu yüzden çocuğun yetişkinlik dönemine kadar benimsediği düşünce, güçlü kalmaya çalışmak olacaktır. Duygularını kontrol etmede, ifade etmekte zorlanacaktır. Sorun çözme ve iletişim becerilerinde sorun yaşayabilir. Kendi duygularını dışa aktarımda yanlış yönlendirme yapabilir, yani çocuk, mutsuzluğunu, kırıldığını belli etmek yerine bu duyguları öfkeyle dışa vurmaya çalışacaktır.

Hem kendine hem de çevresine karşı şefkat ve hoşgörü göstermekte zorlanır

Amacı bir başka kişiye vurma ya da alay etme gibi eylemlerle incitmektir. Örneğin; genellikle birbirinin elinden bir oyuncak kamyon ya da bebek gibi bir şeyi çekip alarak bir amaca ulaşmaktır. Sadece etrafa değil kendisine karşı da oldukça sert ve acımasız olabilir.

Çünkü öğrendiği davranış örüntüsünü tekrarlamaktadır. Bu yüzden çocuk, yargılandığı bir ortamda kendini suçlu, korku içinde, sevgiden yoksun hisseder. Yetişkinlik döneminde ise kendi dahil herkesi suçlayarak ve yargılayarak yaklaşacaktır.

Kaynak: N-Life