Türk sinemasının zarif oyuncusu: Aytaç Arman

Usta oyuncu, 70 yıllık yaşamında birçok önemli ödülün sahibi oldu. Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Aytaç Arman'ın vefatının ardından üç yıl geçti. Aytaç Arman kimdir? Sizler için kaleme aldık.

Gerçek adı Veysel İnce olan Arman, Remzi ve Müzeyyen İnce çiftinin çocuğu olarak, 22 Haziran 1949’da Adana’da dünyaya geldi. Aytaç Arman, Birinci İnönü İlkokulu’nda başladığı eğitimine Adana’da Erkek Sanat Enstitüsü’nde devam etti.

Verdiği bir röportajda, “İlkokuldan sonra teknik okullarda okudum. Yapılanmanın temelinde geometri ve matematik, giderek logaritma, trigonometrik değerler ve dengeler olduğunu öğrendim.” diyen usta sanatçı, Adana Erkek Lisesine başladığı lise eğitimini İstanbul Sanat Enstitüsü’nde tamamladı.

Sanatçı Arman, 1966’da Tarsus’ta boya fabrikasında çalıştı. Üniversiteyi 1969’da kazanan Arman, İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünü tamamlamadan, 3. sınıftayken ayrıldı.

Ekonomik yetersizlikten dolayı eğitimini sürdüremediği için tesadüfen sinemaya başladığını her fırsatta dile getiren usta sanatçı, 1969’da Ekstra Ekspres Gazetesi, 1971’de ise Ses Dergisi’nin açtığı yarışmada ikinci seçildi.

Aytaç Arman, Tarık Akan’ın birinci seçildiği Ses Dergisi yarışmasına değindiği bir açıklamasında, şunları söylemişti: “Bizim çocukluğumuz sinemayla başladı. Gençliğimiz de sinemayla devam etti. Hayatımızda sinema, bir de fotoroman kültürü vardı. Ben sinemadan önce fotoromanda da oynadım. Sonra 1971’de bir derginin yarışmasıyla sinemaya başladım. Daha önce de bir yarışmaya beni arkadaşlarım itmişlerdi, orada da ikinci olmuştum. O düzmece bir yarışmaymış sonradan anlaşıldı. Birinci olmam gerekirken beni ikinci yapmışlar. Sonra bu yarışmada ikinci oldum. Tabii ancak ikinci olabilirdim. Çünkü Tarık Akan çok yakışıklıydı. Türk sinemasının oyuncu kaynağı da yarışmalardan ibaretti zaten. Bir de tiyatro oyuncularımız vardı destek olan. Ben de öyle başladım.”

“Baba” filminde oynadığı rolle tanındı

Yılmaz Güney’in 1971 yapımı, “Baba” filminde oynadığı karakterle üne kavuşan sanatçı,1 981’de senaryosunu Yılmaz Güney’in yazdığı “Düşman” adlı filmle Sinema Yazarları Derneği’nden (SİYAD), “En İyi Erkek Oyuncu” dalında ödül aldı.

Kariyeri boyunca birçok ödüllü filmde rol alan Arman, başrollerini Perihan Savaş’la paylaştığı, 1974’te 11. Antalya Altın Portakal Film Yarışması’nda “En iyi 2. Film” ödülünü alan “Bedrana” filmine dair şu bilgileri vermişti: “O filmde, Süreyya Duru yapımcı yönetmendi. Aslında Yılmaz Güney’le Türkan Şoray’ı bir araya getirmek istiyorlardı o dönem. ‘Bu filmde olur mu?’ diye düşündüler ama nedense olmadı. Sonra genç kadrolara karar verdiler. Yeni isimler olsun dediler ve Perihan’la (Savaş) ben oynadık. Süreyya Duru, ‘Baba’ filminde beni izledikten sonra İhsan Yücel’e benden bahsetmiş. Kim olduğumu sormuş. ‘O çocuğu ben sana getiririm, gördüğün zaman çok şaşırırsın.’ demiş İhsan Yücel. İhsan Yücel beni götürdü ona. Böyle bir baktı sonra ‘Affedersin.’ dedi, lambayı çevirip baktı. O film bir dönemin de başlangıcıdır.”

Arman’ın başrolleri Semra Özdamar’la paylaştığı,”Kara Çarşaflı Gelin” filmi, 1977’de 14. Antalya Altın Portakal Film Yarışması’nda “En İyi Film” ödülünü kazandı.

Ömer Kavur’un “Gece Yolculuğu” filminde başrol oynayan sanatçı, 1988 Antalya Altın Portakal Film Yarışması’nda “En İyi Erkek Oyuncu” ödülüne değer görülürken, yapım da “En İyi Film” ödülünü aldı.

100’den fazla filme damgasını vurdu

Zarif bir beyefendi olarak anılan Arman, 100’ün üzerinde filmde rol aldığı sinemanın yanı sıra, televizyon dizilerinde de oynadı.

“Toplumda iz bırakanlar emek harcamışlardır.” diyen Arman, bir röportajında ise “Sanatçı ile oyuncu arasındaki farkı atlamamak lazım. Gerçekten ürettiğiniz eseriniz olursa geleceğe kalırsınız. Sanatçı kalıcı olandır ama oyuncu değil.” ifadelerini kullanmıştı.

Başarılı sanatçı, bir başka açıklamasında, önemli filmlerde canlandırdığı karakterleri birkaç yıl sonra oynamak istediğini aktararak, şöyle konuşmuştu “Ben hep, ‘Bu rolü 4-5 yıl sonra oynasaydım keşke.’ diye düşünürdüm. Teknik anlamda, sinema, objektif oyuncusu olarak, daha farklı deneyler yaşayarak, biraz demlenerek, dengelerimi daha yerine oturtarak, pişmiş olarak o karakteri oynamış olsaydım, daha iyi olacaktı diye düşünürüm, eski çok önemli olduğunu düşündüğüm filmlerde.”

70 yaşında hayata veda etti

Kanser tedavisi gören Aytaç Arman, 2 Şubat 2019’da yattığı İstanbul Onkoloji Hastanesi’nde, 26 Şubat 2019’da, 70 yaşındayken hayatını kaybetti.

Aytaç Arman için Beyoğlu Atlas Sineması’nda tören düzenlendi. Sanatçının cenazesi, 28 Şubat’ta Adana’da Kabasakal Mezarlığı Camisi’nde öğle namazını müteakip kılınan cenaze namazının ardından toprağa verildi. Oyuncu Ediz Hun, vefatının ardından Arman’ın çok efendi bir insan olduğunu belirterek, “Çok takdir ettiğim biriydi. Ben 1963’te Ajda Pekkan’la birlikte ‘Ses’ mecmuasının yarışmasında seçilmiştim. 1971’de Aytaç Bey’in katıldığı yarışmada da jüri üyesiydim. Tarık Akan’la ikisi göz doldurmuştu. İkisi de çok güzel rollerde oynadı ama işte hayat, sürpriz yapıyor. Çok üzüldüm. Allah rahmet eylesin.” demişti.

Oyuncu Hülya Koçyiğit de Arman’ın çok değerli biri olduğuna vurgu yaparak, şunları kaydetmişti:

“Çok beyefendi bir kişiliği vardı. Sakin, mütevazı bir insandı. Ailesiyle gayet düzgün bir yaşamı vardı. Hep seçici oldu, hep iyi filmlerde oynamak istedi. Biz sadece bir filmde birlikte rol alabildik. Kurtuluş Savaşı’yla alakalı güzel bir filmdi. O yüzden hafızamda çok güzel yer etmiştir. Hasta olduğunu biliyordum, eşiyle telefonlaşıyorduk. Doktorlar ziyarete olumlu bakmadığı için haberlerini telefon aracılığıyla alabiliyorduk. Çok ağır bir kanserdi. Hepimiz, bütün sevenleri, Türk sineması için büyük bir kayıp. Allah cennetini nasip etsin.”

Rol aldığı bazı yapımlar

Hacı (2006), Candan Öte (2006), Düşler ve Gerçekler (2005), Deli Mavi / İşte Öyle Bir Şey (2005), Sen Ne Dilersen (2005), Perçem (2004), Karşılaşma (2002), Gönderilmemiş Mektuplar (2002), Berivan (2002), Öyle Bir Sevda ki (2002), Melekler Evi (2000), Bedel (2000), Yüzleşme (1999), Kıvılcım (1999), Yılan Hikayesi (1999), Akrebin Yolculuğu (1997), Bir Umut (1997), Kurtuluş (1996), Yaban (1996), Yer Çekimli Aşklar (1995), Sahte Dünyalar (1995), Buluşma (1994), İz (1994), Yolcu (1994), Kurşun Adres Sormaz (1992), Bekle Dedim Gölgeye (1990), Gece Yarısı Vurgunu (1990),

Kaynak : AA