Ispanak krizi hakkında merak edilenler: Nasıl zehirler, nelere dikkat edilmeli?

Giresun'da ıspanak yedikten sonra atropin zehirlenmesi şüphesiyle hastaneye kaldırılan 6 kişinin taburcu olması, 2 yıl önceki 'ıspanak krizi'ne benzer bir durum ortaya çıkardı. Akıllarda ise “Ispanak nasıl zehirler?” ve “Satın alırken nelere dikkat edilmeli?” soruları doğdu. İşte cevaplar…

Giresun ve Trabzon’daki zehirlenme vakaları 2 yıl önceki ‘ıspanak krizi’ni yeniden gündeme getirdi. Sektör temsilcileri krizin zehirlenmelerin artması durumunda yine tonlarca ıspanağın çöpe gidebileceğini belirtiyor. Peki, ıspanak nasıl zehirlenmeye yol açar ve alırken nelere dikkat edilmeli?

Uzmanlar ıspanağın içine “atropa belladona” yani bilinen adıyla güzelavrat otunun karışmış olabileceğini belirtiyor. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Murat Kapıkıran ve Ispanak tüccarı Hüseyin Can, merak edilenleri yanıtladı.

Endişeye sebep oldu

Bu yabani otların içinde bulunan ‘atropin’ maddesi zehirlenmelere yol açıyor. 2019’un kasım ayında da Ispanağa çok benzeyen bu yabani otların demetlere karışması sonucu çok sayıda kişi zehirlenmişti. İnsanlar endişelendiği için ıspanak tüketememiş ve ortaya büyük bir ‘ıspanak krizi’ çıkmıştı. Bu durum ıspanak üreticisini mağdur ettiği gibi besin değeri yüksek olan ıspanağa karşı da o dönem insanlarda bir önyargı oluşturdu.

“Çok iyi yıkanmaması bir diğer önemli neden”

Zehirlenmenin çeşitli nedenleri olabileceğine dikkat çeken Kapıkıran, “Öncelikle ıspanağın yaprağında bolca nitrit ve azot var. Bekletilir ve geç tüketilirse nitrit, nitrata dönüşür ve zehirler” dedi. Kapıkıran, “Çok iyi yıkanmaması bir diğer önemli neden. Ispanağa çok benzeyen güzelavrat otunun tarlada ıspanağın içine karışması ve ıspanakta kullanılan ruhsatlı bir tarım ilacı olmaması bu zehirlenmelerin nedenlerinden” diye konuştu.

“Denetim yapılmalı”

Yabani otlara verilen ilaç kalıntılarının ıspanağın üzerinde kaldığını ve zehirlenmelere yol açtığını belirten Kapıkıran “Denetim çok önemli. Çiftçinin bilinçsizliği de burada etken. Tarım Bakanlığı’na, İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine burada çok iş düşüyor. Üretim, hasat ve pazar yeri denetimleri yapmaları gerekiyor” ifadelerini kullandı.

“Çok iyi temizleyerek, vitamin kaynağı bu bitkiyi tüketmeliler”

Ispanağın çok iyi temizlenirse yenmesinde bir sakınca olmadığı belirten Murat Kapıkıran, şunları söyledi: “Ispanak içerisindeki zehirli otlar zaten anlaşılıyor. Çok iyi temizleyerek, vitamin kaynağı bu bitkiyi tüketmeliler. Bu durumlar fiyatını da etkileyerek düşürecek o yüzden aksine daha çok yemeliler.”

“Erken toplanan ürünler hale gidiyor ve tüketiciyle buluştuğunda zehirlenmelere yol açıyor”

Akdeniz bölgesinde ıspanak tüccarlığı yapan Hüseyin Can ise zehirlenme vakalarını üreticinin bilinçsizliğine bağladı.  “Tarım ilaçlarını kuralına uygun şekilde uygulayıp beklemiyorlar” diyen Can, “Erken toplanan ürünler hale gidiyor ve tüketiciyle buluştuğunda zehirlenmelere yol açıyor. Aşırı gübreleme diğer bir neden, ürün hızlı büyüsün, hemen sonuç alıp iyi fiyata satılsın diye insanların sağlığıyla oynuyorlar” diye konuştu.

“Alırken yapraklarının sağlam olmasına ve köklerinde kahverengi leke olmamasına dikkat etsinler”

Çiftçilerin bu konuda eğitilmesi ve ziraat mühendislerine danışılması gerektiğini belirten Can, şöyle devam etti: “Ispanaktan bu sene kimse para kazanamayacak. İki sene önce de hepsi çöpe gitmişti. Çok iyi temizleyip yemelerinde bir sakınca yok. Alırken yapraklarının sağlam olmasına ve köklerinde kahverengi leke olmamasına dikkat etsinler” diye konuştu.

Kaynak: NTV