“Çingene kızı” replikaları sergilenmek üzere ABD’ye gidiyor

Türkiye’nin en etkileyici tarihi eserleri arasında sayılan “Çingene Kızı” mozaiğinin Gaziantep’ten 55 yıl önce ABD’ye kaçırıldığını daha sonra devlet yetkililerinin uzun süren müzakereleri sonucunda geri alındığını hatırlarsınız. Eserleri ABD’deki Bowling Green State Üniversitesi iade etmişti. Şimdi de eserin eksik replikalarını Türkiye gönderiyor.

Sabah Gazetesi Uğur Yıldırım’ın haberine göre; “Çingene Kızı Mozaiği”nin eksik parçalarının replikaları, eserleri iade eden ABD'deki Bowling Green State Üniversitesi’ne gönderilmek üzere hazırlandı. 2 yıl süren çalışmayla hazırlanan replikalar, üniversitedeki sanat merkezinin girişinde sergilenecek.

55 yıl önce Türkiye'den kaçırılmıştı
 

1960'lı yıllarda Nizip ilçesine 10 kilometre mesafedeki Belkıs Mahallesi yakınlarındaki Fırat Nehri kıyısında bulunan Zeugma Ören Yeri'nde yapılan kaçak kazılarda bazı mozaik eserleri yurt dışına kaçırıldı. 1965'te Bowling Green Devlet Üniversitesi'nce 35 bin dolar karşılığında Peter Marks isimli sanat tacirinden satın alınan Zeugma mozaikleri, üniversitedeki Wolfe Sanat Merkezi girişinde sergilendi. Eserlerin Türkiye'ye getirilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ABD'nin Bowling Green Eyalet Üniversitesi arasında yaklaşık 5 yıl süren müzakereler sonucunda, mozaikler 28 Kasım 2018'de Gaziantep'e getirildi, 8 Aralık 2018'de de Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenmeye başlandı.

Fırat’ın taşlarıyla yapıldı
 

Üniversiteyle yapılan anlaşma kapsamında iade edilen eserlerin replikaların yapımı için çalışma başlatıldı. 12 mozaik panonun replikaları, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Gaziantep Mozaikleri Eğitim Merkezi Restorasyon Müdürlüğü tarafından hazırlandı. Replikaların yapımında Fırat Nehri kıyısından toplanan ve dönemi yansıtan taşlar kullanıldı. Yapımı tamamlanan eserler Gaziantep Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü'ne teslim edildi. Burada eserler taşıyıcı plakaların üzerine yerleştirildi. Taşıyıcı panel üzerine sabitlenen mozaik parçalarının ön yüzleri çevrilerek bir arada durması sağlandı. Yüzey temizliği yapılan 12 adet mozaik yaklaşık iki yıl süren çalışmaların ardından ABD'ye gitmeye hazır hale getirildi.
 

ABD’de sergilenecek

Gaziantep Müze Müdürü Özgür Çomak, "Zeugma Antik Kenti'nde, 1960'lı yıllarda kaçak kazılarla çıkarılıp yurt dışına kaçırılan Çingene Kız mozaiğinin eksik parçaları Kültür ve Turizm Bakanlığının girişimiyle 2018 yılında evine geri getirildi. Ülkemize iadesi yapılan mozaik eserler için yapılan anlaşmada orijinal eserlerin kopyalarının yapılarak ABD'deki Bowling Green State Üniversitesindeki yerlerine konulması vardı. Anlaşma gereği bakanlık kontrolünde hemen yapımına başlanan replikalar tamamlandı. ABD yolculuğuna çıkacağı günü bekliyor" dedi.