William Shakespeare kimdir?

William Shakespeare tüm dünyanın gelmiş geçmiş en iyi oyun yazarı olarak bilinir. Oyunları çeşitli dillere çevrilmiş ve dünyanın çeşitli yerlerinde sahnelenmiştir. Unutulmaz eserlerin yazarı William Shakespeare 1616 yılında tarihte bugün hayatını kaybetmiştir. Usta kalem ardında sayısız eser ve gizem bırakmıştır. Peki, William Shakespeare kimdir?

İngiliz şair, oyun yazarı ve oyuncu William Shakespeare, 26 Nisan 1564 Stratford-Upon-Avon’da doğdu. John Shakespaere’nin üç oğlundan biridir. Babası tüccar olduğu için maddi durumu iyidir. Bu nedenle eğitim dili Latince olan bir okulda eğitim görmüştür. Bu okulda Roma edebiyatı klasikleri eğitimi aldığı için üniversiteye gitmemiştir.

William Shakespeare 18 yaşındayken kendisinden 8 yaş büyük olan Anne Hathaway ile evlenmiştir. Bu evlilikten 3 çocuğu dünyaya gelmiştir. Yazdığı eserler sayesinde hatırı sayılır gelir elde etmiştir. Gelirlerini emlak üzerinden değerlendirmiştir. Böylece emlak zenginleri arasına girmeyi başarmıştır.

Gelmiş geçmiş en iyi oyun yazarı

William Shakespeare dünyada gelmiş geçmiş en iyi oyun yazarı olarak bilinir. Venns and Adonis ile The Rape of Lucrece’de büyük ustalığını ve zengin düş gücünü koymuştur. 1609 yılında yayımladığı The Sonnets Türkçe adıyla Soneler ya da Tüm Soneler ile ünlü bir yazar olmuştur. Şiirlerinde normal insan yaşantısına yakın sakin bir hava yaratmıştır. Düş kırıklığı, ayrılık, endişe, yabancılaşma ve başarısızlık gibi duyguları işlemiştir. William Shakespeare’in sonelerinin gizi günümüze kadar çözülememiştir. Bu nedenle tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak bu soneler en çok ilgi gören yapıtlar arasında da yer almıştır.

Karakterlerin güçlü diyalogları

Oyunlarında insan doğasındaki her türlü duyguyu ve çatışmayı hafızalara kazınacak sözcük ve imgelerle yansıtmıştır. İlk oyunları tarihsel oyun, komedi, intikam ve romantik trajedi türlerindendir. Oyun konularının çoğunu İngiliz tarihinden almıştır. İlk tarihsel oyununu derinliği olmayan karakterlerden seçmiştir. Daha sonraki oyunlarında ise derinliği olan karakterler seçmiştir.

William Shakespeare büyük bir ironi ustasıdır. İnsan davranışlarını dramatik bir yöntemle sorgulamıştır. Çeşitli etkileşimler ve bunların doğurduğu sonuçları ortaya koymak onun için amaçtı.

Komedilerini aşk ve evlilik gibi insan yaşamının özel yanlarına ilişkin yazmıştır. Bu oyunlarında büyü ögeleri ve mucizevi dönüşümler vardır. Ayrıca cinsiyeti gizlenen karakterler ve birbirine tıpatıp benzeyen ikizler de yer almaktadır. Beklenmedik sahne dışı gelişmelerle olay akışını tersine çevirmiştir.

Komedi oyunlarının içinde birçok öykü iç içe geçmiştir. Genellikle evlilikle son bulan bu komediler izleyicinin beklentisini karşılamaktadır. Düşünsel bütün olarak yazılan komedileri bir dans ya da satranç oyunu gibi zarif ve karmaşıktır.

William Shakespeare yetersiz eğitim görmesine rağmen yazdığı yapıtlar sayesinde büyük bir edebiyatçı olduğunu kanıtlamıştır. Bu sayede dünyanın en iyi edebiyatçıları arasında yerini almıştır. William Shakespeare son günlerini Stratford’da geçirmiştir. İngiltere’nin ulusal şairi ve Avon’un Ozanı olarak anılan ünlü şair 23 Nisan 1616 yılında Stratford’da vefat etmiştir.

Komediler

Size nasıl geliyorsa
 

Yazarın tarihsel oyunlarında sıklıkla kullandığı iyi evlat-kötü evlat ve asillerin sürgünü gibi temalarını daha hafif bir tonda ve aşk hikâyeleriyle birleştirdiği oyunlarından biridir. Örneğin Kral Lear oyunu ile benzerliklere sahip olan bu eser, hem mutlu sonla biter, hem de bir trajedi kadar ağır değildir.

Bir yaz gecesi rüyası

Bir büyü ve yanlışlıklar komedisidir. Atina yakınlarındaki bir koruda yollarını şaşıran dört sevgili, Periler Kralı Oberon ile kavgacı hizmetkârı Puck'ın büyüsüne kapılırlar. Kentten bir grup işçi de, gözden uzak bir yerde oyunlarını prova etmek için koruya gelir. Onlar da perilere katılırlar ve ortaya bir sürü karışıklık ve komik durum çıkar. Sonunda her şey düzelirse de, en komik sahne işçilerin Dük Theseus'un düğün şöleninde oyunlarını oynadıkları sahnedir.
 

On ikinci gece

Yine bir yanlışlıklar komedisidir. Kadın kahraman Viola ve onun ıkız kardesının gemisi yabancı bir ülkenin açıklarında batar. Erkek kılığına giren ve "Cesario" adını alan Viola, ülkenin yöneticisi Dük Orsinonun hizmetine girer.Bu arada kaybolan erkek kardes de yardım sever denızcıyle kardesını aramaktadır. Erkek kılığındayken Dük'e aşık olur. Orsino'nun aşık olduğu zengin Kontes Olivia da "Cesario"ya tutulunca durum karışır.

Trajediler

Kral Lear

Shakespeare'in iyi evlat-kötü evlat olaylarını 2 ayrı hikâyede işlediği oyunu.
 

Hamlet

Hamlet'te, babası öldükten sonra annesiyle evlenen amcasının aslında babasının katili olduğunu öğrenen Danimarka Prensi Hamlet derin bir acıya kapılarak öç almaya karar verirse de, bunu bir türlü gerçekleştiremez.

Shakespeare trajedilerinin en korkuncu, ama belki de en önemlisidir. Hamlet'in oyun boyunca tek arzusu babasının öcünü almaktır. Sürekli planlar yapar fakat kendi iç çekişmesinden dolayı buna bir türlü ulaşamaz. Bu plan uğruna eline geçen fırsatları da değerlendiremez. Hamlet in babasının katili olan Kral Claudius onu öldürmek istediğini anlar ve o da Hamlet'i ülkeden İngiltere'ye göndermeye karar verir. Öcünü almak için tekrar dönen Hamlet'e, kendi canını tehlikede hisseden Claudius, Laertesle bir olup Hamlet'i öldürmeye karar verir ve oyunun sonunda Hamlet, Claudius, Gertrude,Laertes ölür.
 

Antonius ve Kleopatra

Tutkulu bir aşkı ve tarihsel olayları veren bu tragedyanın tarihi mi aşkı mı birinci plana aldığı hep tartışılır. Mısır'la özdeşleşen Kleopatra'nın Antonius tutkusu, Roma imparatorluğu içindeki karışıklıklar, Antonius'un Kleopatra'dan hem uzaklaşmak istemesi (belki de bunun için Sezar'ın kız kardeşiyle evlenmesi) hem de her seferinde ona koşması, iki yetişkin insanın birbirlerini vazgeçilmez kılıp aşkı acılarıyla, saplantılarıyla yaşamaları. Antonius ve Kleopatra aşkın başyapıtlarındandır.. 122 nisan
 

Othello

Othello Venedik'te yaşayan Mağripli zeki bir askerdir. Mağripli, Desdemona adında, olağanüstü bir güzelliğe sahip olan bir kadınla evlenir. Oyun, Othello'nun Kıbrıs'a, Osmanlı ile yapılacak olan şavaşta görev almaya gitmesiyle şekillenmeye başlar. Othello'nun, emir eri olan Iago adındaki hırslı ve mevki düşkünü asker tarafından kandırılmasıyla karısı Desdemona'yı boğarak öldürmesi ve ardından Iago'nun tüm sinsi planlarının ortaya çıkmasıyla sonuçlanır.
 

Titus Andronicus

Romalı komutan Titus ve ona düşman olan kraliçe arasında geçen trajediyi anlatır. Kraliçenin yaptığı kötülüklere karşı Titus'un sabrı ve intikam aşkı etkileyicidir…

Tarihsel oyunlar

Shakespeare konuların İngiliz tarihindeki olaylardan alan birkaç oyun da yazdı. Bunlardan ilki, rakiplerine ve düşmanlarına acımasız davranan kötü ruhlu ve kambur Kral III. Richard'ı anlatan III. Richard`dır. Kurbanları arasında Londra Kulesi'nde öldürülen iki genç prens de vardır. Yaşamını yitirdiği Bosworth Field çarpışmasından bir gece önce prenslerin ve öteki kurbanlarının hayaletleri uykusunda Richard'a görünür.

Tarihsel oyunlarından bazıları bir dizi oluşturur: II. Richard'ın Trajedisi, Henry IV’ün iki bölümü ile Henry V. The Tragedy of Richard I'ı da güçsüz kral tahtından vazgeçerek tacını IV. Henry adını alan Henry Bolingbroke'a bırakır. Öbür iki oyunda, yeni kralın yönetimi sırasında sorunlar ve ayaklanmalar baş gösterir; bu sırada kralın öz oğlu Prens Hal avare ve savurgan bir yaşam sürer. Ama babasının ölümüyle tahta geçerek V. Henry adını alan Prens Halin döneminde düzen yeniden kurulur. V. Henry'nin orduları Fransa'da büyük zafer kazanır. Henry'nin Fransız prensesiyle evlenmesi her iki ülkeye de barış getirir.

Shakespeare'in, konularını Eski Yunan ve Roma tarihinden alan oyunlarından en ünlüsü ise Julius Caesar`dır. Bu oyunda dürüst ve erdemli bir kişiliği olan Brutus, Jül Sezar'ın kendisini Roma imparatoru ilan etmesini önlemek amacıyla, arkadaşlarıyla birlik olup çok sevdiği Jül Sezar'ı özgürlük adına öldürür. Ama bunun cumhuriyetin yok olmasını önleyememesi üzerine de kendi canına kıyar.
 

“Mutlu Son”la biten oyunlar

Shakespeare yaşamının sonlarına doğru kötülük ve acıyı içerdikleri için tam olarak birer komedi sayılmayan, ama ölümle değil de bağışlama ve mutlu sonla bittikleri için trajedi de sayılmayan birkaç oyun yazdı. Bu oyunlardan biri olan Kış Masalı'nda, Leontes adlı bir kral hiçbir neden yokken karısı Hermione'yi kıskanır, karısıyla tüm ilişkisini keser ve bebek yaşındaki Perdita adlı kızının yabani hayvanlara yem olsun diye ıssız bir yere bırakılmasını emreder. Perditayı bir çoban kurtarır ve büyütür. Sonunda kız, babasına geri döner. Kralın uzun yıllar boyunca pişmanlıkla andığı ve öldü diye yas tuttuğu Hermione de geri döner, böylece sonunda geçmişin hataları bağışlanır.

Fırtına'da ise olay, düklüğü elinden alınan Prospero'nun yönetimindeki bir adada geçer. Büyü gücüne sahip Prospero, hava perisi Ariel'i ve yarı insan yarı canavar Caliban'ı yönetmektedir. Yıllar önce hileyle düklüğü ele geçiren Prospero'nun kardeşi Antonio, adanın yakınında bir deniz kazası geçirir. Prospero büyü gücüyle kendisine haksızlık edenleri cezalandırır. Ama daha sonra onları bağışlar ve kızı Miranda'nın Antonio'nun oğlu Prens Ferdinand ile evlenmesine izin verir. Oyun Prospero'nun büyülü değneğini kırması, büyü kitabını denize atması ve tüm grubun düşmanlıkları geride bırakıp büyüyle onarılmış gemiyle İtalya'ya yelken açmasıyla sona erer.

Shakespeare 23 Nisan 1616'da öldü ve karısı ile iki kızı tarafından yaşatıldı. Susanna 1607'de bir hekim olan John Hall ile evlendi, ve Judith Shakespeare’in ölümünden iki ay önce bir şarap tüccarı olan Thomas Quiney ile evlendi.

Eserleri

Komediler

A Midsummer Night’s Dream
Bir Yaz Gecesi Rüyası (oyun)
Yaz ortasında bir gecelik rüya. Çev. Nureddin Sevin. İstanbul: Hilmi Kitabevi, 1936.
Bir yaz dönümü gecesi rüyası. Çev. Nureddin Sevin. Ankara: Maarif Matbaası, 1944
Bahar Noktası. Çev. Can Yücel. 1981. İstanbul: Papirüs Yayınları, 1996.
Bir Yaz Gecesi Rüyası. Çev. Bülent Bozkurt. 1987. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1999.
Yaz Gecesi Rüyası. Çev. Can Doğan. 2006. İstanbul: Mitos Boyut Yayınevi, 2006.

Trajediler

The Tragedy Of Romeo And Juliet[değiştir | kaynağı değiştir]
Romeo ve Juliet (oyun)
Romeo ve Juliet. Çev. Mihran M. Boyacıyan. İstanbul: Civelekyan Matbaası, 1902.
Romeo ve Juliet. Çev. Abdullah Cevdet. Şehbal 7-24 (1 Temmuz 1925 – 1 Ağustos 1926).
Romeo ve Juliet. Çev. Mehmet Şükrü Erden. İstanbul: Arkadaş Matbaası, 1938.
Romeo ve Juliet. Çev. Kâmuran Günseli. İstanbul: Çığır Kitabevi, 1938.
Romeo ve Juliet. Çev. İlhan Siyami Tanar. İstanbul: Suhulet Kitabevi, 1938.
Romeo ve Juliet. Çev. Ertuğrul İlgin. İstanbul: İnkılab Kitabevi, 1939.

Romeo ve Juliet. Çev. A. B. Şenkal. İstanbul: Sertel Yayınevi, 1939.
Romeo ve Juliet. Çev. Yusuf Mardin. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1945.
Romeo ve Juliet.Çev. Adli Moran. İstanbul: Ak Kitabevi, 1959.
Romeo ve Juliet. Çev. A. Turan Oflazoğlu. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1968.
Romeo ve Juliet. Çev. Özdemir Nutku. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1984.