Şehirler tasarlanırken yaşlılar unutulmamalı!

Birleşmiş Milletler (BM) 2050 yılında tüm dünyadaki yaşlı nüfusunun iki kat artış göstereceğini tahmin ediyor. Bu durum Türkiye için her 6 kişiden birinin 65 yaş üzeri olacağı anlamına gelmekte. Uzmanlar, şehirlerin tasarlanırken yaşlıların ön planda tutulması gerektiğini vurguluyor. Yaşlılar köşelerinde oturmak yerine sosyal hayatın içinde olmalı…

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji bölümü öğretim üyesi Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, Yaşlılara Saygı Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada yaşlıların sosyal hayattaki konumlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “18-24 Mart tarihleri arasında kutlanan “Yaşlılara Saygı Haftası”, dünyada nüfusun hızla yaşlandığı, yaşlıların özellikle pandemiyle birlikte daha fazla sosyal izolasyona maruz kaldığı ve çoğu zaman asgari yaşam şartlarına ulaşamadığı bugünlerde daha da çok önem kazanıyor.” dedi.

Dünya yaşlanıyor…

Dünyada ve Türkiye’de nüfusun yaşlanmasıyla beraber, yaşam şartlarının iyileştirilmesinin zorunlu hale geldiğini kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, şunları söyledi: “Türkiye İstatistik Kurumu 2020 verilerine göre Türkiye’de yaşayan 65 yaş üzeri nüfus %7,1’den %9,5’e yükseldi. Ayrıca Türkiye 167 ülke arasında en yaşlı nüfusa sahip 66. ülkedir. Birleşmiş Milletler 2050 yılında tüm dünyadaki yaşlı nüfusunun iki kat artış göstereceğini tahmin ediyor. Peki bu veriler bize aslında ne söylüyor? Dünya pandemiyle birlikte günden güne daha karmaşık hale gelirken acaba ülkeler ileri yaştaki sakinleri için sağlıklı bir gelecek tasarlayabilecek mi?”

Yaşlıların izole hissetmeleri önlenmeli

Türkiye’nin yalnızca birkaç sene içinde demografik olarak “çok yaşlı ülkeler” arasına girmiş olacağını kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Ancak ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan bu duruma hazırlıklı olmak da çok büyük önem kazanıyor. Toplumumuzda yaşlı bireyler eş ya da akranlarını kaybetmesi, çalışma hayatında aktif yer almamaları, sosyal hayatın dışında kalmaları, kronik hastalıklarla mücadele etmeleri ve ekonomik zorluklarla uğraşmak zorunda kalmaları sebebiyle kendilerini yalnız, mutsuz ya da izole olmuş hissedebilirler.” diye konuştu.

Yaş ayrımcılığına dikkat edilmeli

“Bunlara ek olarak günlük hayatta maruz kaldıkları yaş ayrımcılığı da kendilerini kötü hissetmelerine sebep olur” uyarısında bulunan Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Yaşlı bireyler sosyalleştikleri, değer gördükleri ve yaşadıkları topluma dâhil olabildikleri takdirde kendilerini gerçekleştirmiş olurlar. Aslında yaşlılara saygı göstermek ve onların bilgi ve deneyimlerinden feyz almak geleneksel Türk aile yapısı içinde önemli bir konudur. Burada varolan geleneksel değerler ile bilimin bizlere sunduğu bilgileri bir araya getirmek zorundayız. Araştırmalar sosyal hayata dâhil olan, kendisini toplumdan soyutlanma yerine onun bir parçası olarak gören yaşlıların hem fiziken hem de psikolojik olarak daha iyi hissettiklerini göstermektedir” diye konuştu.

Pandemi kaygıya yol açtı

Özellikle pandemi döneminde tüm dünyadaki yaşlı bireylerin zorlu bir sınav verdiğine dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Son bir senedir yaşlılar sokağa çıkma yasakları, kısıtlamalar ve hayatını kaybetme korkusu ile yüzleşmektedir. Medyada yapılan haberler de zaman zaman yaşlıların daha endişeli olmasına sebebiyet verebilir. Yaptığımız araştırmaya göre Türkiye’de yaşayan 65 yaş üzerindeki kişilerde pandemi kaynaklı kaygı düzeyi yaklaşık %80 seviyesine çıkmaktadır” diye konuştu.

Yaşlı dostu şehirler nasıl inşa edilemli?

Şehirlerin yaşlıların da huzurla yaşayabileceği mekânlar haline getirilmesi gerektiğine işaret eden Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Aydın Öztürk, “Maalesef yaşlılar için pandemi öncesi veya sonrasında çok kolay bir sosyal hayattan söz etmek mümkün değil. Öncelikle emeklilik sonrası ekonomik gelirin düşmesi yaşlıları daha en baştan pek çok etkinliğe girişmekten vazgeçirir. Bu sebeple yerel ve merkezi idarelerin yaşlılar için sosyal yaşam alanları oluşturmaları ve ücretsiz etkinlikler düzenlemeleri gerekir. Şehirlerimizi yaşlıların da huzurla yaşayabileceği mekânlara dönüştürmek zorundayız. 2050 yılında Türkiye’de yaşayan her 6 kişiden birinin 65 yaş üzeri olacağı düşünülürse, yaşadığımız mekânların yaşlı dostu şehirlere evrilmesinin gelecek için önemi ortaya çıkar.” diye konuştu.