Meyvelerdeki parlaklık kanser riski mi taşıyor?

Günümüzde daha bol ve dayanıklı ürün tüketmemiz için teknoloji de kullanılarak dayandırma yöntemleri gelişti. Mumlama, bazı meyve ve sebzelere parlak bir görünüş vermek, meyve derisindeki gözenekleri kapatıp su kaybını, dolayısıyla büzüşme ve solmayı önlemek, dayanımı arttırmak için kullanılan yöntemlerden bir tanesi. Bu yöntemler sağlımızı ciddi oranda tehdit ediyor. Uzmanlar uyarıyor!

Kurumsal işletmelerde, bitkisel mumlar kullanılırken, merdiven altı işletmelerde yapay mumlama yapılabilmekte bu durumda mumlu olabilecek meyve ve sebzeleri kabuklarını soyarak veya dokunduğunuzda parlak, yapışkan bir yapı hissederseniz. Meyvenin ömrünü 5 günden 15 güne kadar uzatabilen mumlama normalde doğal olarak Brezilya’da yetişen ‘Carnoboa ağacının’ reçinelerinden yapılıyor. Böyle olunca daha fazla ve daha uzun süre mandalina, portakal vb. tüketebiliyoruz. Peki, risk tam olarak nerde?

Temizlerken sirkeli su yeterli değil

Meyvelerin parlak görünmesi, nemini kaybetmemesi, böceklerden korunması için tezgâha gelmeden önce daldırıldıkları ya da üstlerine püskürtülen sıvı, mumlu bir solüsyondur. Mumu meyvenin üstünde gözle görebilmek kolay değildir. Genelde meyve ve sebzeleri suyun altında yıkamakla yetinmeyip farklı işlemler uygulayabiliyoruz. Örneğin, sirkeli suda bekletiyoruz. Mikrop ve pestisitler için suda bekletmek faydalı olabilir ama üstündeki mumu temizlemek için kesinlikle yeterli olmuyor.  Yani iyice yıkayıp sirkede bekletip çok iyi temizlenmiştir diye güvenle kabuğuyla yediğimiz meyveleri mumuyla yemiş oluyorsunuz. Evde normal şartlarda kabuk üstündeki mumu temizlemek neredeyse imkânsız… 

Meyveyi kabuğuyla yemek riskli!

Biz meyvelerde böcek ilacı hormon vs ile ilgili konular üzerinde dururken aslında görünmeyen başka gizli bir tehlike var. Mum çözeltisinde kullanılan kimyasallar eğer doğru oranda kullanılmıyorsa  sağlığımızı tehdit ediyor. Yani kabuğuyla yemek riskli olabiliyor.  Mumlama ürünü görsel olarak geliştirirken, su kaybını azaltarak fizyolojik olayları yavaşlattığı için de kullanılıyor. Çürümeler azalıyor. Türkiye’ de 6 çeşidin kullanımına izin veriliyor.

Türkiye’ de mumlama yapılan ürünler; 

Meyveler: Turunçgiller (limon, mandalina, portakal, greyfurt), elma, armut, şeftali, ananas, nar, mango, avokado, papaya.

Sebzeler: Kavun, karpuz, salatalık, patlıcan, biber, balkabağı, tatlı patates, domates, patates.

Kullanılan mumları sıvı halde uygulamak için mumların ısıtılması ürüne zarar verebildiği için emülsifiye edilmiş mumlar kullanımı yaygındır. Bu nedenle mumların içerisine emülsifiye edici maddeler katılır. Bu maddelerden en önemlisi morfolindir (C4H9NO).  Kullanılan mum çözeltilerinin içindeki maddelerin alt ve üst limitleri var. Bunlardan en tehlikelisi Morfolin adlı maddedir. Kullanılan tüm karışımların neredeyse tamamında morfolin bulunuyor.

İçeriklerinde morfolin var mı? Yasal sınırda mı?

Morfolin diyette ortaya çıkan nitrat ile tepkimeye girerek N-nitrosomorfolin (NMOR) oluşturabilir. N-nitrosomorfolin (NMOR) kanserojen bir maddedir.  0.03-0.3ppm seviyelerinde morfolinin, insan sağlığı için düşük riskli olduğu belirtiliyor. Bu seviyenin üstünde morfolinin toksik ve güvensiz, kansere neden olabileceği belirtiliyor. Avrupa Birliği tarafından, morfolin veya başka aminler içeren bir mumların kaplayıcı olarak kullanılması yasaklanmış.

.