Likenleri temizlenen ‘Selçuklu şahideleri’ tarihe ışık tutuyor

Bitlis'in Ahlat ilçesinde UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Selçuklu Meydan Mezarlığı'nda her biri sanat eseri özelliği taşıyan şahideler, üzerindeki kabartmalar, kitabeler ve motiflerle tarihe ışık tutuyor.

İlçeye bağlı İkikubbe Mahallesi'nde 210 bin metrekare alanı kaplayan ve dünyanın en büyük İslam mezarlığı olarak bilinen Selçuklu Meydan Mezarlığı, her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlıyor.

Yaklaşık 8 bin 200 mezarın bulunduğu alanda yıllardır yürütülen arkeolojik kazılarda gün yüzüne çıkarılan şahideler, üzerindeki Arapça kitabeler, motifler, ayetler, esmayıhüsna yazılarıyla ziyaretçilerini zamanda yolculuğa çıkarıyor.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recai Karahan başkanlığında yürütülen çalışmalarda liken temizliği yapılan şahidelerin üzerindeki kitabeler de alanında uzman akademisyenlerce tek tek çözümleniyor.

Epigrafik çözümlemeleri yapılan mezar taşlarında yer alan ifadeler Türkçe, İngilizce ve Arapça bilgilendirme tabelalarına yazılıp mezar taşlarının yanına yerleştirilerek, gelen ziyaretçilerin bilgi sahibi olması sağlanıyor.

"Türk İslam tarihine ışık tutuyor"

Selçuklu Meydan Mezarlığı Kazı Başkan Yardımcısı Emre Günay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mezarlıktaki arkeolojik kazı, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarının Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle yürütüldüğünü söyledi. 

Bölgenin en önemli destinasyonlarından biri olan mezarlıkta tarihe ışık tutan önemli bulguların ortaya çıkarıldığını belirten Günay, şöyle konuştu:

"Mezarlıktaki şahide ve sandukaların, restöratör ekiplerimizce zemin blokajı yapılarak likenleri temizlendi. Restorasyonları tamamlanan eserlerin üzerindeki kitabeler epigraflarımız tarafından çözümlendi. Türkçe, Arapça ve İngilizce bilgilendirme levhalarına yazılarak şahidelerin yanına yerleştirildi. Arkeolog ve sanat tarihçilerimiz tarafından da akıt olarak tabir edilen mezar odalarında kazı çalışmaları yapılıyor. Bu kazılar, Türk İslam tarihine ışık tutuyor. Bu çalışmalar Türk Tarih Kurumunun katkı ve destekleriyle devam ediyor." 

"Turizmde önemli bir yere sahip"

210 dönümdeki Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı'ndaki 1800 şahide ve sandukanın nitelikli olduğunu aktaran Günay, sözlerini şöyle tamamladı:

"Şahide ve sandukaların üzerinde Kur'an-ı Kerim'den ayetler, hadisler, taşları yapan ustaların ismi, İslam ve Türk sanatında yoğun kullanılan bitkisel süslemeler ve geometrik motifler yer alıyor. İslam Türk tarihine ışık tutan bu mezarlık dünya turizminde de önemli bir yere sahip. Ekiplerimizce Türk tarihine ışık tutan bu eserler titizlikle temizlenerek turizme kazandırılıyor."

Kaynak: AA