Rota: İtalya’nın Şaşırtıcı Kahve Başkenti Trieste

Kafeler birçok İtalyan için ikinci bir oturma odası gibidir. Evden sonra her kuşaktan insanın en son dedikoduları paylaşmak, vakit geçirmek, sosyalleşmek için sıklıkla uğradıkları yerler. Ancak zaten kahve takıntısı olan bu ülkede, uzak sınır şehri Triesta’nın genellikle resmi olmayan “kahve başkenti” olarak kabul edildiğini öğrenmek pek çokları için şaşırtıcı olabilir. Elbette her İtalyan şehrinde günün ritmi kafede ya da kahveyle başlar ama İtalya’nın kuzeydoğusu kıyısında yer alan Trieste’de bu ritim çok daha yüksek. Buradaki herhangi bir kafeye girdiğinizde bardak tıngırdamaları ve dumanı tüten kahve ile sütün tıslamalarına insanların “capo in B” sesleri karışıyor. Akdeniz’in en büyük kahve limanı ve en büyük kahve markalarına ev sahipliği yapan bu şehir, tamamıyla kafein üzerine kurulmuş. Çizmenin üst kısmında Slovenya ile Adriyatik arasında sıkışan bu şık şehrin İtalya’nın başka hiçbir yerine benzememesinin temel nedeni de bu.

In Trieste dergisinin editörü Maria Kochetkova’nın “Buraya ilk taşındığımda kahve sipariş etmek için doktora yapmam gerektiğini düşünmüştüm” şeklindeki açıklaması, Trieste’nin kahve konusundaki iddiasının küçük bir takdiri. İtalya’daki herhangi bir yere göre yılda iki kat daha fazla kahve tüketen bu şehir için kahve saygı duyulan bir içecek. Diğer İtalyan şehirlerindeki gibi kafede durup hızlı bir kahve içmek ise küçük bir ayıp. Burada kahvenin hakkını vermek için kafede vakit geçirmek gerek. Ve asla elinde kahve ile yürüyen birini göremezsiniz.

Trieste, kahvenin İtalya’ya ilk gelişinden 150 yıl sonra işe koyulsa da hakimiyeti ele geçirmeyi bildi. Kahvenin İtalya’daki serüveni 1570 yılında, eczanelerde satılmak üzere Mısır’dan getirilen kahve çekirdekleri ile başladı. İçecek sevilmesine rağmen, yükselen vızıltılar sonrası Katolikler tarafından “şeytan içeceği” olarak yaftalandı ve Papa VII. Clement tarafından yasaklandı. Çünkü hiç tadına bakmamıştı fakat aldığı ilk yudumdan sonra bunun günahkarlara ait bir içecek olamayacağını belirterek, kahvenin ülkedeki popülerliğinin startını verdi.

17. yüzyıla gelindiğinde ise açılan şık kafelerle beraber aristokratlar, entelektüeller tarafından saygıyla karşılandı.

Trieste, 1719 yılında Avusturya-Macaristan yönetimi altında limanın vergiden muaf edilmesi ile kahve çılgınlığına dahil oldu. Ticaret, kahvenin Osmanlı İmparatorluğu’ndan gelmesi ile başladı ve kısa süre sonra Trieste, imparatorluğun kahve tedarikçisi haline geldi. Trieste’yi kahvenin başkenti haline getiren en önemli girişim ise Habsburg Hanedanı Başkanı Maria Theresa’nın, babasının hükümdarlığı sırasında yalnızca Katoliklere açık olan şehri tüm dinleri kucaklayan bir şehre dönüştüren cesur girişimi oldu. Çeşitliliklere ve hoşgörüye açık olan Trieste, bu sayede farklı kültürlerin dokunuşları ile çeşitlenen bir tarihe, mimariye ve kültüre kavuştu. Bundan dolayı da buraya geldiğinizde yapacağınız tek şey kahve içmek olmuyor. Hatta kahve, şehrin dramatik güzelliğini ve değerlerini keşfetmek için bir enerji verici haline geliyor.

Bir Başkent Edasında

Karstik bir platodan Adriyatik’e inen ve neredeyse tamamı Slovenya ile çevrili olan Trieste, fiziksel ve psikolojik olarak İtalyan yarımadasının geri kalanından izole bir hayat sürüyor. Kendine özgü sınır kasabası kültürünü koruyan köklü şehir; İtalyanca, Almanca, Hırvatça ve Yunancanın bir karışımı olan Trieste lehçesinde özetlenen büyüleyici havasına sahip çıkıyor. Yıllarca melankolik olarak nitelendirilen ve uzak olduğu için tercih edilmeyen bu İtalyan güzeli, sınırların olayların bittiği yer değil, başladığı yer olduğunu ispatlayarak, seyahat severlerin radarına girmeye başladı.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra yavaş yavaş terk edilen şehir, şimdilerde yeniden canlanıyor. Avrupa’nın bilim ve kültür başkenti olmaya aday nitelikteki sergileri, festivalleri, tiyatroları ve gösterileri dikkat çeker hale geldi. Yalnızca 200 bin kişiye sahip olmasına rağmen, Trieste bir başkentin ağırlığına ve mimarisine sahip. Bugün yaz konserlerine ev sahipliği yapan 1. yüzyıldan kalma Roma Tiyatrosu, Roma kalıntılarının üzerinde yükselen San Giusto Katedrali, Bizans mozaikleri ve freskleri ile dikkat çeken Hapsburg Kalesi, zengin dekorasyonu ve neoklasik mimarisi ile Yahudi sinagogu, imparatoriçe Maria Teresa’nın adını taşıyan ve Orta

Çağ’dan kalan eski Yahudi mahallesi, zarif bulvarları ve meydanları, 110. yılını kutlayan Caffe San Marco gibi kafeleri, art deco deniz feneri, müzeleri, anıtsal üniversiteleri ile başarılı bir tarihi metropol havasına sahip. Avrupa imparatorlukları yükselip düşerken, bir liman şehri olması sebebiyle hep ön saflarda bulunan Trieste, dolayısıyla çok fazla tarihi, mimari ve kültürel eserlere sahip.

Kozmopolit Bir Mutfak Kültürü

Trieste’nin kültür karışımını anlatırken, mutfağı içine dahil etmemek eksiklik olur. Burada 700 yıllık Grand Hotel Duchi d’Aosta’da yer alan Michelin Yıldızlı Harry’s Piccolo da dahil olmak üzere muhteşem restoranlar var. İtalyan, Avusturya ve Sloven etkilerinin çok güçlü olduğu Trieste’de gittiğiniz her yerde davetkar büfelerle karşılaşacaksınız. Jota (lahana turşusu), fasulye, patates ve sosisten yapılan bir Triestino güveci öğle yemeği için imza niteliğinde. Yanı sıra chifeletti (patates püresi, un, tereyağı ve yumurta karışımı), gulasch alla Triestina (yerel Macar gulaşı) ve strucolo de pomi (tatlı) öne çıkan diğer yerel yemekler. Şehrin her yerinde yerel ve organik malzemelerle yemekler sunan aile restoranlarının yanı sıra farklı ülkelerin mutfaklarına da rastlayacaksınız.

Kahve Kokusuyla Harmanlanan Bir Festival

Her yıl düzenlenen Trieste Kahve Festivali, bu sene 25-26 Kasım tarihleri arasında gerçekleşecek. İtalya’nın kahve kültürünü inovasyon ile buluşturan etkinlik, konuyu yalnızca içeceklerle sınırlandırmayıp kahve ile tatlandırılmış yiyeceklere de ev sahipliği yapıyor. Şehrin kahve kokusuyla harmanlandığı festivalde şehrin en iyi baristasını belirlemek için yapılan “capo in B” şampiyonası ise festivalin en keyif ve heyecan verici ayağını oluşturuyor.