Hayallerin kontrolden çıkması: Maladaptive Daydreaming nedir?

Maladaptive Daydreaming, bir bireyi gerçek hayatından uzaklaştıran yoğun bir hayal kurma dürtüsü demektir, bu şekilde ortaya çıkar ve çoğu zaman, gün içerisinde yaşanan deneyimler bu hayalleri şekillendirir. Bu deneyimler genelde üç farklı şekildedir; gün içerisinde konuşulan konular, ses veya koku gibi duyusal uyaranlar, fiziksel deneyimler.

 

Maladaptive Daydreaming Belirtileri Nelerdir?

 

Maladaptive Daydreaming bozukluğuna sahip olduğunu iddia edilen bir kişi, bozukluğun bir veya daha fazla semptomuna sahip olabilir, ancak bunların tümü bir arada olmayabilir. Yaygın semptomları aşağıdaki gibi listeleyebiliriz:

 

-kendi karakterleri, ortamları, olay örgüsü ve diğer ayrıntılı (hikaye benzeri) özellikleriyle son derece gerçekçi şekilde kurulan hayaller

 

-gerçek hayattaki olayların tetiklediği anlık düşünceler

 

-günlük işleri, ödevleri ve yapılması gerekenleri tamamlama konusunda zorluk

 

-gece uyumakta yaşanan zorluklar

 

-bu hayalleri kurmak için duyulan aşırı istek

 

-hayal kurarken tekrarlayan hareketler yapmak

 

-hayal kurarken yüz ifadelerini düşüncelere göre değiştirmek

 

-hayal kurarken fısıldamak ve konuşmak

 

-uzun süreler boyunca hayal kurmak (bu süre dakikaları aşıp saatleri bulabilir)

 

 

Teşhisi Mümkün Müdür?

 

Maladaptive Daydreaming rahatsızlığını teşhis etmek için kullanılan genel bir yöntem henüz bulunmuyor. Ancak, Maladaptive Daydreaming Scale (MDS) adı verilen bir ölçek sayesinde bazı vakalara tanı koymak mümkün. Bu ölçek testi, herhangi bir insanın Maladaptive Daydreaming bozukluğuna sahip olup olmadığını teşhis edebilir.

 

MDS, öncelikle hastalığın beş temel özelliğine dair bazı sorular sorar ve buna dayanarak teşhis koyar, bu soruların içeriği aşağıdaki gibidir:

 

-hayallerin içeriği ve kalitesi (detaylı şekilde)

 

-bir kişinin hayallerini kontrol etme yeteneği ve bu hayallere duyulan istek.

 

-hayal kurmanın neden olduğu sıkıntılar ve ayrıntılarına dair sorular.

 

-hayal kurmanın ne gibi faydaları veya zararları olduğuna dair sorular.

 

-devamlı hayal kurmanın günlük işlere ne denli etki ettiği (olumlu veya olumsuz)

 

Bireyler ayrıca, Maladaptive Daydreaming semptomlarını ne sıklıkla yaşadıklarına göre de derecelendirirler.

 

 

Bu rahatsızlık genellikle bir tür psikoz aşamasındaki şizofreni olarak teşhis edilir. Bunun nedeni şizofreni hastalarının gerçekliği fanteziden ayıramıyor olmalarıdır. Ancak birçok bilim insanına göre de Maladaptive Daydreaming bir psikoz türü değil; çünkü uyumsuz bu rahatsızlığa sahip sahip insanlar, hayallerinin gerçek olmadığının farkında oluyorlar.